Παύλος - Κοσμάς = Πορεία παράλληλη

Παύλος, ο Απόστολος των Εθνών

Κοσμάς Αιτωλός, ο Ισαπόστολος

Πορεία παράλληλη

«Ως ο Παύλος ο ένθεος, το Χριστού Ευαγγέλιον,

πανταχού εκήρυξας ιερώτατε».

Προσόμοια Εσπερινού Αγίου Κοσμά.

Η αυλαία

Στον απόηχο του ετήσιου γιορτασμού των 300 χρόνων από τη γέννηση του εν οσίοις Πατρός, Κοσμά του Αιτωλού, 1714-2014, κεντρίζεται το ενδιαφέρον να παρουσιαστεί, ύστερα από χάσμα αιώνων, μια άλλη διάσταση της προσφοράς και της εν γένει πορείας του. Πρόκειται για την πνευματική συμπόρευσή του μετά του κοσμοσείστη της Οικουμένης Αποστόλου των Εθνών, Παύλου. Θεωρείται αναγκαίο να παρουσιαστεί, όπως και έγινε, ο Απόστολος των Εθνών και ο Ισαπόστολος της Ορθοδόξου Ρωμιοσύνης, ως συμπορευόμενοι πνευματικά στο λαό του Θεού. Ως βοώσα αναγκαιότητα προσδιορίζεται το όλο έργο του Πατρο-Κοσμά με τούτη τη διάσταση.

Για να προσδιορίσουμε αυτή τη σχέση των δύο μεγάλων του πνεύματος, προστρέχουμε στην καθιερωθείσα υμνογραφία υπό της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας. Τότε, υποχρεούμαστε να ακολουθήσουμε την επίσημη υμνογραφική τοποθέτηση της Εκκλησίας μας, πριν παρουσιάσουμε αναλυτικά τη διάσταση της σχέσης του Ισαποστόλου της Ρωμιοσύνης, Κοσμά του Αιτωλού, μετά του πνευματικού του μέντορα Αποστόλου των Εθνών Παύλου. Το σύνολο αυτής της υμνογραφίας παρουσιάζει, υμνολογεί και καταγράφει την αρμονική σχέση των δύο διδάχων. Παραδίδει ανάγλυφη τη σχέση και την πνευματική εξάρτηση του Ισαποστόλου Κοσμά, από τον τρόπο και τη διδαχή του Αποστόλου των Εθνών Παύλου. Ως κεντρική αναφορά και παρουσίαση του Πατρο-Κοσμά, οφείλουμε να κάνουμε την ανάδειξη και ανάλυση αυτής της σχέσης.

Ως πρώτη προσέγγιση αυτής της σχέσης, αναφέρεται:

- Ο Παύλος, ως διαγγελέας στην υπνώττουσα Οικουμένη, διάνοιξε το σωτήριο δρόμο προς την «εν Χριστώ καινήν κτίσιν», Β΄ Κορ.ε΄17.

- Ο Κοσμάς, ως μεταφορέας των πρακτικών διδαχών εκείνου, γαλούχησε τη δυναστευμένη εμπερίστατη Ορθοδοξία και προοιωνίστηκε την ανατέλλουσα αναγέννηση του Ορθόδοξου Γένους.

Διερωτώμαστε, όμως, πού και πώς συμπορεύτηκαν στις απλάδες του πνεύματος οι δύο Διδάσκαλοι; Την απάντηση θα την πάρουμε, ακολουθώντας τα βήματά τους και ακούγοντας τα θεωρητικά και πρακτικά μηνύματα που μας χάρισαν και οι δύο. Από την αυλαία της εξέδρας, όπου συμπνευματίζονται πνευματικοί γίγαντες, απολαμβάνουμε, ως υπερβατική πανδαισία, τα όσα μας προσφέρουν οι δύο μεγάλοι πνευματικοί χορηγοί. Είναι, αιθέριοι εστιάτορες και τροφοδότες, έμφορτοι, ομότροποι και ακούραστοι περιποιητές υπερβατικών ιδεών και δράσης. Ζητάμε και απ’ τους δύο να μας δώσουν οι ίδιοι το στίγμα της δράσης τους στον κόσμο και την Ελλάδα, για να γίνουμε για άλλη μια φορά δικοί τους μαθητές.

Η υμνογραφική ανάδειξη αυτής της σχέσης, Αποστόλου και Ισαποστόλου, από τα εν χρήσει λειτουργικά βιβλία της Εκκλησίας μας, αποτελεί την επιβεβαιωτική αναγνώριση της εν πνεύματι συμπόρευσης τούτων. Έτσι, μετά από αιώνες καταγράφεται μια υπέροχη διδακτική διάσταση.

Σε πίστωση προτάσσονται των επί μέρους θεμάτων σχετικές αναφορές.

Οι Συστάσεις

Σύσταση του Πατρο-Κοσμά:

«Χαίροις των Αποστόλων μιμητής, ως του ζήλου έμπλεως,

και τοις δρόμοις ομότροπος».

                                                                  Δοξαστικό Εσπερινού.

Αυτοσυστήνονται και αμφότεροι:

- Ο πρώτος των μεγάλων πνευματικών χορηγών μας, ο Απόστολος των Εθνών, αυτοσυστήνεται και είναι: «Παύλος, απόστολος ούκ απ’ ανθρώπων, ουδέ δι’ ανθρώπου, αλλά δια Ιησού Χριστού και Θεού πατρός», Γαλ. α΄1. Επευλογείται, επιπλέον, και με προσωπική κατηγορηματική παραγγελία Ιησού Χριστού. «Σκεύος εκλογής μοι εστιν ούτος του βαστάσαι το όνομά μου ενώπιον εθνών και βασιλέων υιών Ισραήλ», Πρ. θ΄15. Αποστέλλεται, σε έναν κόσμο παραπαίοντα μεταξύ ανομίας και αδικίας. Περπάτησε με γιγάντια θέληση, μοναδική για την εποχή του, μαζί με τη λαχτάρα και την αγάπη του διορθωτή και γενάρχη της Οικουμένης, κατά την άποψη του ιερού Χρυσοστόμου.

- Ο δεύτερος πνευματικός χορηγός, ο όσιος Ισαπόστολος της Ρωμιοσύνης, συστήνεται ως γοργόδρομος και αγονάτιστος διαγγελέας της αλήθειας, σε χρόνους δύστηνους και σκληρούς, απευθυνόμενος προς τους ραγιάδες ενός αδυσώπητου δυνάστη, ως πρακτικός εκφραστής της Οικουμενικής Ορθοδοξίας και της μεγάλης ιδέας του Γένους μας. Γράφτηκε, γι’ αυτόν, με Οικουμενική Συνοδική Απόφαση 260/1961: «την Αγίαν αυτού Εκκλησίαν κρατύνων, τύπον δ’ εαυτόν ταπεινώσεως, αυταπαρνήσεως, αρετής και εγκρατείας αναδείξας… προς την θεάρεστον πολιτείαν και βιοτήν… τοσούτον υπέρ της Ορθοδόξου πίστεως μοχθήσαντος και εργασαμένου, μαρτυρικόν υποστάντος θάνατον». Με τούτο το σκεπτικό και με σύσταση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, της Μητρός Μεγάλης του Χριστού Ορθοδόξου Εκκλησίας, καταστάθηκε ο εξ Αιτωλίας Κοσμάς, ως Ιερομάρτυρας και Ισαπόστολος αυτής, θαρύνων και ενισχύων το δυναστευμένο λαό του Θεού, ως γοργοπέταχτος μαντατοφόρος προβλέψεων αποκαλυπτικής πρακτικής θεολογικής και εθνικής εμβέλειας.

- Προβλέφτηκε ομοιότητα και για τους δύο, καλεσμένους «εκ κοιλίας μητρός» τους, η δια του μεγαλόφωνου και Ευαγγελιστού Προφήτου, του Ησαΐου, η προφητική αποστροφή, με το: «Τέθεικά σε εις φως εθνών του είναι σε έως εσχάτου της γης», Ησ. Μθ΄6, Πρ. ιγ΄47.

- Θεόθεν η επιλογή αλλά και η αποστολή αμφοτέρων. Αυτήν την προφητική παραγγελία την ενσάρκωσαν, την βίωσαν και την εφάρμοσαν δια βίου, ο Απόστολος και ο Ισαπόστολος. Αυτή η προτροπή, προσδιόριζε το έργο τους. 

 

Η διδαχή

Η Διδαχή του Πατρο-Κοσμά, ελήφθη:

«Ως γαρ ο Παύλος θείω έρωτι, ίνα πλείστοις κηρύξης

τα κρείττονα, κατ’ αυτόν του Σωτήρος,

τον Σταυρόν Πάτερ εβάστασας».

Προσόμοια Εσπερινού Αγίου.

Διδάχτηκαν και στους δύο, εν Αγίω Πνεύματι, οι υπερβατικές αλήθειες.

Ιδού οι συμπτώσεις:

- Στον Απόστολο Παύλο, δόθηκαν εκεί κοντά στο δρόμο του μίσους προς τη Δαμασκό, προσωπικά από τον ίδιο τον Κύριο Ιησού. Βεβαιώθηκε: «Εγώ υποδείξω αυτώ όσα δει αυτόν υπέρ του ονόματός μου παθείν», Πρ. θ΄16.

- Στον Ισαπόστολο Κοσμά τον Αιτωλό, τον «περιζήτητο θησαυρό της Ορθοδοξίας», εμπνεύστηκαν οι αλήθειες, ως πνευματίζουσα αύρα φιφιρίζουσα απόσιγα. Χαράχτηκαν μέσα του όταν, περπατούσε ως βοσκός, ανάμεσα στις ατραπούς και τις ρεματιές του Απόκουρου της Αιτωλίας.

- Έλλαμψη θεία και θερμουργός, κατηύθυνε τη διδαχή και το έργο του Αποστόλου Παύλου. Βεβαιώνει ο ίδιος: «υπέρ την λαμπρότητα του ηλίου περιλάμψαν με φως», Πρ. κστ΄13.

- Φλογίνη πνευματική ρομφαία διέδραμε την ύπαρξη του Ισαποστόλου Κοσμά απ’ τα πρωτινά του χρόνια, γενόμενος μιμητής και εκφραστής του Παύλειου έργου.

- Ασίγαστη και τρανταχτή καταγράφτηκε ανεξίτηλα στον Απόστολο Παύλο η βεβαιωτική καθομολόγηση για το έργο του. «Ουαί δέ μοί εστιν εάν μη ευαγγελίζωμαι», Α΄ Κορ. θ΄16.

- Ο εγερτικός λόγος του μεγάλου Αιτωλού προς τους Έλληνες, που συμπυκνούται και χαρακτηρίζεται ως υπερβατικός, ήταν εν παντί: «Χριστό και Ελλάδα», χρειάζεστε.

- Ο χαρισματικός, ως υπερβατικός, λόγος του μεγάλου Οικουμενικού διδασκάλου προς τους λαούς των εθνών, ήταν: «Ώ μεν λόγος σοφίας, άλλω λόγος γνώσεως, ετέρω πίστις, άλλω χαρίσματα, άλλω ενεργήματα δυνάμεων, άλλω προφητεία, άλλω διακρίσεις πνευμάτων, γένη και ερμηνεία γλωσσών», Α΄ Κορ. ιβ΄8-10.

- Αμφοτέρων ο λόγος δεν δίδεται από ανθρώπινα χείλη, αλλά από πνευματοφόρα θεόμοιαστη καρδιά, κατ’ εντολή Κυρίου: «δοθήσεται γαρ υμίν εν εκείνη τη ώρα τι λαλήσετε», Ματθ. ι΄19. Καθότι: «Πάντα ταύτα ενεργεί το έν και το αυτό Πνεύμα, διαιρούν ιδία εκάστω καθώς βούλεται», Α΄ Κορ. ιβ΄11.  

Συμπόρευση στις διδαχές

Η Συμπόρευση του Πατρο-Κοσμά, εδόθη:

«Τω του θείου Πνεύματος φωτί… λαμπρώς,

κατά Παύλον τον μέγαν, εν υστέροις έτεσι».

Ιδιόμελο Λιτής.

Συμπορεύτηκε υποτακτικά, στις διδαχές του Παύλου, ο Πατρο-Κοσμάς.

Ιδού οι συμπλεύσεις:

- Με έμπνευση του Αγίου Πνεύματος και έγκριση Αποστολικής Συνόδου, δίδαξε αποκαλυπτικά ο Απόστολος Παύλος τα Έθνη και την Οικουμένη.  

- Με ξεχωρισμό, χάριτι Θεού, «εκ κοιλίας μητρός» του ο Κοσμάς, και με ευλογία Οικουμενικού Πατριάρχη – Σεραφείμ του Β΄ - δίδαξε τον Παύλειο λόγο στο λαό της καταδυναστευμένης Ελλάδας.

- Με δογματική και αποκαλυπτική διδασκαλία ο Παύλος, πορεύτηκε στον υπνώττοντα και παραπαίοντα κόσμο, που αναζητούσε τον άγνωστο Θεό και του δίδαξε τη νέα εν Χριστώ κτίση.

- Με την πρακτική και απλοϊκή διδαχή του ο Κοσμάς, πορεύτηκε στο βασανισμένο Ορθόδοξο λαό του Θεού, ερμηνευτικά και συμβουλευτικά, προσφέροντας την εφαρμογή της «εν Χριστώ καινής κτίσις». 

- Χωρίς την προσδοκία αξιωμάτων, ως ταπεινός διδάσκαλος των Ευαγγελικών αληθειών, εξυπηρετούσε ο Παύλος τις ανάγκες του. «ταις χρείαις μου και τοις ούσι μετ’ εμού υπηρέτησαν αι χείρες αύται», Πρ. κ΄34.

- Χωρίς να επιβαρύνει το λαό του Θεού ο Κοσμάς, με το ραβδί του και τον τίμιο Σταυρό, περπάτησε τα δύσβατα της Χώρας, ιδρύοντας Εκκλησίες και Σχολεία. Αγιαστικά και μορφωτικά δυναμάρια του γένους.

- Την αποτίναξη της σκλαβιάς από την αμαρτία και την κατάκτηση της σωτηρίας εν Χριστώ, σε παγκόσμια κλίμακα, επιδίωκε ο Παύλος με την αποκαλυπτική διδασκαλία του. «παραγγέλλει τοις ανθρώποις πάσι πανταχού μετανοείν», Πρ. ιζ΄30. 

- Την αποτίναξη από την Οθωμανική απάνθρωπη σκλαβιά του Ελληνισμού, επιδίωκε ο Κοσμάς με πίστη στη σωτηριώδη δύναμη του Χριστού και με τη χρήση ιδίων δυνάμεων εκ μέρους του λαού.  

  

Οι περιοδείες

Για τις περιοδείες του Πατρο-Κοσμά, αναγνωρίστηκε:

«Πλείστας Πόλεις και Χώρας και Νήσους περιελθών,

κατά Παύλον τον μέγαν, ευαγγελιζόμενοε την ειρήνην

και τα αγαθά της βασιλείας των ουρανών».

Οίκος κανόνος.

Η δράση και των δύο, Παύλου και Κοσμά, βρήκε την έκφραση και ολοκλήρωσή της στη σπορά των διδαχών τους δια των περιοδειών. Είχαν ωριμάσει πνευματικά όταν ξεκίνησαν και έπρεπε να σπεύσουν να διαδώσουν το λόγο του Θεού στους λαούς τους. Ο καθένας με τον τρόπο του. Οι περιοδείες ήταν ο κυριαρχικός τρόπος δράσης τους. Έτσι ξεκίνησαν….

Αναλογικές περιοδείες:

- Ο λόγος της βιασύνης με προσωπική θυσία του Παύλου, «εγώ γαρ ήδη σπένδομαι», τον φόρτιζε να μην υπολογίζει κόπους και κινδύνους. «νύκτα και ημέραν ουκ επαυσάμην», Πρ. κ΄31.

- Η ίδια Παύλειος βιασύνη συνείχε και την προοπτική του Κοσμά. Βουνά και πεδιάδες, θάλασσες και στεριές, μαζί με κακοτράχαλες περιοχές, γοργοδιαβαίνονταν για ν’ ακουστεί ο λόγος του Θεού.

- Περιοδείες Αποστολικές ο Απόστολος Παύλος με επίνευση του Αγίου Πνεύματος ανά την Οικουμένη, χωρίς επιβάρυνση των λαών, ως φωτόλουστος διδάσκαλος και κοσμοσείστης. Όπλα του; Το χρέος!... «Έλλησί τε και βαρβάροις, σοφοίς τε και ανοήτοις οφειλέτης ειμί», Ρωμ. α΄14.

- Περιοδείες Ιεραποστολικές ο Κοσμάς ο Αιτωλός, με ευλογία Οικουμενικών Πατριαρχών ανά τον κόσμο του, χωρίς επιβάρυνση του δυναστευμένου λαού, ως φλογοβόλος εθνεγέρτης του Ελληνισμού. Όπλα του; Το χρέος!... Θαυματουργική Παύλεια εντολή τον συνείχε: «Μηδείς τα εαυτού ζητείτο αλλά τα του ετέρου έκαστος», Α΄ Κορ. ι΄24.

- Με την τελευταία περιοδεία του, τη μαρτυρική, ο Απόστολος Παύλος, αφού πέρασε πολλές περιοχές μέχρι και την Ιλλυρία και Δαλματία, κατέληξε στη Ρώμη δέσμιος αλλά κυνηγημένος από τους Εβραίους. Εκεί έξω από τα τείχη της Πόλης μαρτύρησε δι’ αποκεφαλισμού.

- Την τελευταία μαρτυρική περιοδεία του ο Κοσμάς ο Αιτωλός, την περπάτησε δέσμιος, κυνηγημένος από Εβραίους και Λατίνους, στα αχνάρια του Παύλου στην Ιλλυρία. Εκεί έξω και μακριά από κατοικημένο τόπο, στις όχθες του ποταμού Άψου της Β. Ηπείρου, βασανίστηκε και με το μαρτύριο της αγχόνης παρέδωσε το πνεύμα του.

- Την Οικουμενικότητα κατέκτησε ο Παύλος, «εν κόπω και μόχθω…, εν λιμώ και δίψει…, εν ψύχει και γυμνότητι», και με την «μέριμνα πασών των Εκκλησιών», Β΄ Κορ. ια΄27-28.

- Οικουμενικότητας καταξιώθηκε και ο Ισαπόστολος Κοσμάς, λίγο προ του μαρτυρίου του. Προσευχήθηκε και ευλόγησε σταυροειδώς τα τέσσερα σημεία του ορίζοντος. Την Οικουμένη, δηλαδή. Ήταν η κύκνεια προσφορά του, διακηρύσσοντας: «είναι χιλιάδες Χώραι, όπου δεν άκουσαν λόγον Θεού ποτέ και με περιμένουν», Διδαχή Γ΄160.    

Δια ταύτα

Απολογιστικά: Ο Πατρο-Κοσμάς, αναγνωρίστηκε:

«Όθεν αξίως εδοξάσθης ως άλλος Απόστολος,

και Μαρτύρων ισοστάσιος, παρά Χριστού».

Δοξαστικό Λιτής.

Η πνευματική συμπόρευση ολοκληρούται:

- Όσο ψάχνει η Θεολογία, ως ερευνητική και ερμηνευτική επιστήμη, να κατανοήσει τις Παύλειες Αποκαλυπτικές αλήθειες, τόσο πιο βαθιά μπαίνει στα άδυτα του πνευματικού και αποκαλυπτικού κόσμου.

- Όσο ψάχνουμε και προσπαθούμε να ερμηνεύουμε και εμείς τους λόγους και διδαχές του Πατρο-Κοσμά, ανακαλύπτουμε ένα παρόμοιο ενεργό χρυσορυχείο ιδεών, προφητειών και πνευματικού δυναμισμού.

- Ο λόγος του Παύλου ήταν και είναι καθαρός με αδιαμφισβήτητα εντυπωσιακή σαφήνεια. Ήταν πάντοτε λόγος που είχε εντολή προκειμένου να εκφέρεται από τον ίδιο το Χριστό. Διακήρυττε ο Παύλος: «ου γαρ τολμήσω λαλείν τι ων ου κατειργάσατο Χριστός», Ρωμ. ιε΄18.

- Ο λόγος του Πατρο-Κοσμά, καθαρός και με βαρύνουσα απλότητα, πάντα μεσουρανεί και παρουσιάζει ένα μεγαλείο σαφήνειας, που είναι διαχρονικά αντιληπτός και κατακτά τις ψυχές ακόμα και των απλοϊκών ανθρώπων. Πίστευε εκείνος, ότι: «Ο λόγος υμών πάντοτε εν χάριτι, άλατι ηρτυμένος, ειδέναι πως δει υμάς ενί εκάστω αποκρίνεσθαι», Κολ. δ΄6.

- Το έργο και οι διδασκαλίες του Αποστόλου Παύλου έγιναν το θεμέλιο της θεολογικής επιστήμης και το αντικείμενο φωτισμού του όλου χορού των αγίων Πατέρων της Εκκλησίας. Θαυμάζεται και διδάσκεται εις τους αιώνες.

- Το έργο και οι διδαχές του Πατρο-Κοσμά, ξεκίνησαν ως θεόσταλτες «προσδοκίες», συνεχίστηκαν ως «μύθοι διδακτικοί» και κατέληξαν «παρηγορητικά διηγήματα». Λαχταρούσαν οι νέοι να ακούνε και να μαθαίνουν, οι μεγάλοι να διηγούνται και να αναπλάθουν και ο σκλαβωμένος λαός να διαβλέπει την ανατέλλουσα προσμονή του σκλαβωμένου Γένους!…

- Ο Παύλος, ο Απόστολος των Εθνών, ως «σκεύος εκλογής», κατέκτησε ένα αβασίλευτο μεγαλείο. Παρίσταται ως ο «πρώτος μετά τον Ένα» των αποκαλυπτικών διδαχών της Καινής Διαθήκης. Είναι ο περισσότερο εμφορούμενος και καλυπτόμενος από τη θεία Χάρη.

- Ο Κοσμάς, ο Ισαπόστολος της Ορθοδόξου Εκκλησίας και Εθναπόστολος του Ελληνισμού, διακρίθηκε από το πρωτόγνωρο μεγαλείο της ψυχής, από το παιδαγωγικό μεγαλείο της διδαχής και από το υπέροχο μεγαλείο της προσφοράς και της θυσίας. Πέρασε στη μοναδικότητα τας αθανασίας!...

- Τα νιάτα του κόσμου και της Ελλάδος κάλεσαν, δίδαξαν, ευλόγησαν και στήριξαν αμφότεροι οι μεγάλοι Διδάσκαλοι. Απόστολος και Ισαπόστολος.

Αυτή η διάσταση της σχέσης Αποστόλου Παύλου και Ισαποστόλου Κοσμά του Αιτωλού, χρήζει ιδιαίτερης μέριμνας και προβολής από σήμερα και εμπρός. Άλλωστε, με την προσδοκία της αυθεντικότητας καταγράφτηκε η παρούσα πρώτη προσέγγιση του θέματος. Η πνευματική σχέση και εξάρτηση του Πατρο-Κοσμά από την όλη προσωπικότητα και πνευματική κορυφή του Αποστόλου των Εθνών Παύλου, εναπόκειται να αξιολογηθεί με την εμπεριστατωμένη βάσανο ειδικών και επαϊόντων. Έτσι, κατά την άποψη του γράφοντος, θα επισημανθεί και θα αναδειχθεί η μεγάλη προσωπικότητα του Παπα-Δάσκαλου Κοσμά του Αιτωλού, στο εμπρέπον μεγαλείο που συντάραξε και συγκλόνισε τον τόπο για μια ολόκληρη εποχή. Αυτή η προσωπικότητα προετοίμασε τον δύστηνο λαό του Θεού για ένα έργο, που αιώνες τώρα, θαυμάζεται, ερευνάται, υμνολογείται και απολαμβάνεται από τον πιστό λαό του Θεού. Επιτελέστηκε δε το έργο και καρποφόρησε κατά Παύλειο τρόπο.  

Δικαιούται ο Πατρο-Κοσμάς, επομένως, αυτής της τιμής, «ζήλω του Παύλου καταφλεχθείς την ψυχήν», Ομοίως και η Αιτωλία, δικαιούται της φωτόλουστης δυαδικής παρουσίας, Παύλου των Εθνών και Κοσμά του Αιτωλού. Με το δικό της Ισαπόστολο, «ζηλωτήν των αποστόλων γενόμενον», Απολυτίκιο. Αλλά και της Ελλάδος απάσης μέγας Διδάχος ανεδείχθη. «Ως άλλος Απόστολος, Πόλεις τε και Χωρία, της Ελλάδος διήλθες, άπασι καταγγέλλων, σωτηρίας τον λόγον, Κοσμά θεομακάριστε», Κάθισμα Όρθρου. Αποστόλου και Ισαποστόλου είησαν οι ευλογίες διηνεκείς.  

          

Ιερά Πόλις Μεσολογγίου 30^η Δεκεμβρίου 2014

Νικόλαος Σπ. Βούλγαρης

Καθηγητής Θεολογίας

πρ. Δήμαρχος Ι. Π. Μεσολογγίου

Κύπρου 78 – Μεσολόγγι, 302.00

Τηλ. FAX.  26310-22522, κιν. 6972725701

E-mail: nsb@otenet.gr

http://Boylnik.blogspot.com

            

Απόστολος Παύλος Συλλέκτης αγάπης

Απόστολος Παύλος

 Συλλέκτης αγάπης

 «Ο Θεός αγάπη εστί, και ο μένων εν τη αγάπη

εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ»,

                                                                              Α΄ Ιωάννου δ΄ 16.

Προκαταρκτικά

Η αποκαλυπτική διατύπωση της έννοιας της αγάπης από τον Απόστολο Ιωάννη, τον Ευαγγελιστή της αγάπης, έδωσε το στίγμα των σχέσεων Θεού και ανθρώπου. Με την πρώτη φράση, «Ο Θεός αγάπη εστί», μαθαίνουμε τα περί της προσωπικότητας του Θεού. Ο Θεός είναι αυτή - αύτη η αγάπη και η πηγή αυτής. Η αγάπη, επομένως, καλύπτει και εμφανίζει την όλη προσωπικότητα του Θεού, προκειμένου να γνωρίζουμε ότι έχουμε ένα Θεό – αγάπη, που η προσωπικότητά Του είναι ταυτώνυμη με την αγάπη. Από την άλλη μεριά, προσδιορίζεται από τον Ευαγγελιστή και η προσωπικότητα του ανθρώπου που παραμένει μαζί με την αγάπη – Θεό, για να μπορεί να ταυτίζεται και ο Θεός με τον άνθρωπο – αγάπη. Λέγει: «ο μένων εν τη αγάπη εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ». Προσδιοριστικό αντικειμενικά, ως εκ τούτου, της αγάπης – Θεός, είναι η αγάπη – άνθρωπος. Τούτο το σκεπτικό, μας οδηγεί στην άποψη ότι η αγάπη, ως συναίσθημα γραμματολογικά, που εκφράζει αρετή, αξία και ιδέα, επιδέχεται και την οντολογική άποψη και ερμηνεία περί της προσωπικότητας, ως αντικειμένου αγάπης. Τότε, έχουμε αγάπη προσωπικότητα. Πρόκειται για το Θεό ως πηγή αγάπης και τον άνθρωπο, να εμφανίζεται ως εξαρτώμενο αντικείμενο αγάπης.

Η όλη αυτή αποκαλυπτική διπλή παρουσίαση περί της αγάπης, ως συναισθήματος και προσωπικότητας, έρχεται ως συμπλήρωση και οριστικοποίηση της αγάπης κατά τη νέα εποχή. Γνωστού όντος, ότι στην Παλαιά Διαθήκη ο Προφήτης της αγάπης Ωσηέ, δίδαξε την αγάπη ως δικαιοσύνη και αλληλεγγύη και έλεος. Αποκάλυψε: «έλεος θέλω και ου θυσίαν· και επίγνωσιν Θεού ή ολοκαυτώματα», Ωσηέ στ΄6. Δηλαδή: Αγάπη και συμπάθεια θέλω και όχι εξωτερική τυπική θυσία, που δεν εμψυχώνεται από εσωτερική αγαθή διάθεση. Περισσότερη γνώση του Θεού, από τις θυσίες ολοκαυτωμάτων.

Μετά από όλα αυτά τα προκαταρκτικά, προχωρούμε στα συστατικά του Αποστόλου Παύλου ο οποίος υπήρξε ο κατ’ εξοχήν συλλέκτης αγάπης, κατά την πρώτη Αποστολική εποχή και μετά την Ανάληψη του Κυρίου. Οπωσδήποτε, όμως, θα προηγηθούν αναφορές σχετικές με την προετοιμασία του έργου και την εν γένει προσπάθεια του Παύλου να ανταποκριθεί στην όλη αποστολή, που αποδέχτηκε από τον ίδιο το Χριστό.

Συστατικά

«Παύλος, απόστολος ουκ απ’ ανθρώπων,

ουδέ δι’ ανθρώπου, αλλά δια Ιησού Χριστού

και Θεού πατρός του εγείραντος αυτόν εκ νεκρών».

                                                                                   Γαλάτας α΄1.

Με τούτα τα λόγια απευθύνει την αυτοσύστασή του ο Απόστολος Παύλος, ως χαιρετισμό, προς τους Χριστιανούς της οικουμενικής Εκκλησίας όλων των εποχών. Θέλει να θυμίζει, διαχρονικά, ότι τον τίτλο και το αξίωμά του, ως Αποστόλου των εθνών, δεν τα χρωστάει σ’ ανθρώπινη βούληση και παρέμβαση. Μιλάει με το κύρος του απεσταλμένου του Ιησού Χριστού και για λογαριασμό Του. Με θέλημα Θεού έγινε η επιλογή του αξιώματός του, δια Ιησού Χριστού και του Θεού πατρός. Αποκαλύπτει, μάλιστα, ότι:

«Ευδόκησεν ο Θεός ο αφορίσας με εκ κοιλίας μητρός μου

και καλέσας δια της χάριτος αυτού αποκαλύψαι τον υιόν αυτού

εν εμοί, ίνα ευαγγελίζωμαι αυτόν εν τοις έθνεσιν».

                                                                                        Γαλάτας α΄15-16.

Αυτόν τον Απόστολο του Θεού τιμούμε ευκαίρως – ακαίρως και κάθε φορά, όταν η Εκκλησία μας καλεί προς διδαχή και κατανόηση της θείας Αποκάλυψης. Τότε εκείνος, γίνεται ο εστιάτωρ και χορηγός πάσης εορταστικής και λαμπράς πνευματικής πανδαισίας. Εντεύθεν και η σταθεροποιητική επιβεβαίωση της πίστεώς μας.  

Αυτού του Αποστόλου, τιμώντες και αναδεικνύοντες με την παρούσα το όνομα, τη μνήμη και την προσφορά του στο ανθρώπινο γένος, φέρνουμε στη σκέψη μας ένα ολόκληρο δραματικό έργο, μάλιστα δε, σε σκληρή εποχή. Πρόκειται για ένα «δράμα» ευγενικών πράξεων, στολισμένων με άπειρους κινδύνους και μαρτύρια, και με αγώνων και θυσιών έκφραση. Τότε, ομολογεί ο ίδιος χωρίς κομπαστικούς παραλογισμούς. «Πάλιν λέγω, μη τις με δόξη άφρονα είναι», καθόσον επιτέλεσε το έργο του: «εν κόποις περισσοτέρως, εν πληγαίς υπερβαλλόντως, εν φυλακαίς περισσοτέρως, εν θανάτοις πολλάκις», Β΄ Κορινθίους ια΄16, 23. Ολόκληρο αυτό το «δράμα», εξελίχτηκε και επισφραγίστηκε με μαρτύριο επώδυνο και ευτελιστικό έξω της Ρώμης. Παρά ταύτα όμως, η επέκταση και στερέωση της διδασκαλίας του Ναζωραίου στην Οικουμένη, έγινε και με τη δική του αγωνιστική προσωπικότητα, ως το σημαντικότερο παγκόσμιο ιστορικό γεγονός.

Αφήνονται προς στιγμήν κατά μέρος τα δρώμενα αυτής της δραστηριότητας του Αποστόλου Παύλου. Είναι αναγκαίο να παρουσιαστεί από άλλη οπτική το συνολικά ουσιαστικό έργο του. Σε τούτο ακριβώς, στοχεύει αυτή η εργασία. Να γνωρίσουμε τον Παύλο, ως συλλέκτη αγάπης, με συγκεκριμένη εργώδη στόχευση και προσπάθεια. Θα τον παρατηρήσουμε, βεβαίως, μέσα απ’ το καθολικά συνολικό έργο του. Θα τον ζήσουμε, ως συλλέκτη και τρυγητή αγάπης μέσα στον αμπελώνα του Κυρίου. Τούτο δε, καθόσον έδρασε σε εποχή κατά την οποία «Ην ο τρυγητός έτοιμος του θερίζειν», Α΄ Βασιλειών ιγ΄21. Άλλωστε, χαρακτηριστικό γνώρισμα όλων των μαθητών του Χριστού, διαχρονικά, είναι η επιβεβαίωση και διασπορά της αγάπης, με συλλεκτική προσπάθεια. Η εντολή ήταν ξεκάθαρη: «Εν τούτω γνώσονται πάντες ότι εμοί μαθηταί εστέ, εάν αγάπην έχητε εν αλλήλοις», Ιωάννου ιγ΄35. Η εντολή ήταν, κατάκτηση της αγάπης και μάζεμα της αγάπης.

Ο Παύλος ερμήνευσε σωστά την εντολή αυτή και ξεχύθηκε στα πέρατα του κόσμου να διαδώσει την αγάπη, αλλά να γίνει και ο συλλέκτης αυτής. Να συλλέξει τον άνθρωπο, ως συλλεκτική αντικειμενική προσωπικότητα - αγάπη.

Σκεπτικό

Παρακολουθούμε και αναλύουμε το σκεπτικό του Παύλου.

Το απόλυτο σκεπτικό του Παύλου σχετίζεται απολύτως με το όνομα και την ουσία του Θεού, όπως μας πληροφορεί ο αποκαλυπτικός αγιογραφικός λόγος. Εκεί, επομένως, εστιάζεται και αναζητείται και το επιδιωκόμενο συλλεκτικό αντικείμενο του Παύλου. Η αγάπη!... Θα παρεκκλίνουμε για ολίγο, για να επισημάνουμε αυτό το συλλεκτικό αντικείμενο, ως θεία προέλευση. Ως προς το όνομα Του ο Θεός, αποκάλυψε ο ίδιος σε σχετική ερώτηση του Μωυσή, ύστερα από απαίτηση του λαού, «τι όνομα αυτώ;». Είπε ο Θεός: «Εγώ ειμί ο ών. Τούτο μού εστιν όνομα αιώνιον και μνημόσυνον γενεών γενεαίς», Εξόδου γ΄13,14,15. Αυτός, λοιπόν, ο αποκαλυφθείς στην Παλαιά Διαθήκη, ως ο υπάρχων Θεός, επένδυσε το όνομά Του, αποκαλυπτικά, και με την ιδιότητα της αγάπης στην Καινή Διαθήκη, όπως προελέχθηκε. Φανέρωσε ότι είναι ο ίδιος η αγάπη και η πηγή της αγάπης. «Ο Θεός αγάπη εστίν», δηλώθηκε αποκαλυπτικά. Και πάλι, επιβεβαιωτικά: «Ο Θεός αγάπη εστί, και ο μένων εν τη αγάπη εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ», Α΄ Ιωάννου δ΄8, 16. Πρόσφερε ο Θεός τη δική Του ιδιότητα και στον άνθρωπο. Αυτόν που συνδέεται και μένει μαζί Του. Τον έκαμε αγάπη!... Έτσι, ο Θεός κατέστησε τον άνθρωπο αντικείμενο και προσωπικότητα της αγάπης Του. Ανέβασε, μάλιστα, στο θεϊκό θρόνο Του, τη βασιλεία των ουρανών, τον άνθρωπο στην ολότητά του. Ταυτόχρονα, του προσέφερε και αυτήν τη θέωση, σύμφωνα με παραγγελία του Κυρίου Ιησού Χριστού. Είπε, κατηγορηματικά με αφορμή τη θεία Κοινωνία, στην Αρχιερατική Του προσευχή, ο Κύριος:

«Ου μη πίω απ’ άρτι εκ τούτου του γεννήματος της αμπέλου

έως της ημέρας εκείνης, όταν αυτό πίνω μεθ’ υμών

καινόν εν τη βασιλεία του πατρός μου».

                                                                                       Ματθαίου κστ΄29.

Μαζί με το Χριστό στη βασιλεία του Θεού και ο άνθρωπος. Συνέπεια όλων αυτών ήταν να καταστεί ο άνθρωπος αντικείμενο αγάπης, και κατ’ ουσίαν. Αν ψάξει κάποιος να συναντήσει την αγάπη εδώ στη γη, δεν έχει παρά να κοιτάξει γύρω του και να αντικρίσει τον πλησίον του στο πρόσωπο του οποίου θα συναντήσει την αγάπη, ως εικόνα του Θεού.

Ο Απόστολος Παύλος, κυνηγημένος κυνηγός, στο κυνήγι του Θεού να οδηγήσει τον άνθρωπο - προσωπικότητα της αγάπης - στη σωτηρία, έγινε και αυτός συνεργός του Θεού, ως συλλέκτης της αγάπης – άνθρωπος, ως ελεύθερη προσωπικότητα. Για τον Παύλο ο Θεός ήταν η αγάπη και ο μένων με το Θεό άνθρωπος γίνεται η αγάπη. Το μήνυμα το πήρε εκεί στο δρόμο της Δαμασκού, καλπάζοντας με πολλούς συνηλικιώτες του. Το κάλεσμα ήταν λόγος γεμάτος μηνύματα αγάπης. Με αυτά τα μηνύματα ορίστηκε, χωρίς προϋποθέσεις και πολλές συζητήσεις, να γίνει ο συλλέκτης κοντά στην πηγή της αγάπης, τον Τριαδικό Θεό, το αγαπημένο αντικείμενο της αγάπης του Θεού, τον άνθρωπο. Εκεί στην ερημιά της Δαμασκού πήρε την εντολή να μαζέψει τον ερημικό οδοιπόρο της ζωής, αγαπημένο του Θεού, και να τον ξαναφέρει στον ευλογημένο οίκο του Πατρός. Με το κάλεσμα οριοθετήθηκε και το περίγραμμα του έργου του. Αυτό ήταν σαφές:

«Σκεύος εκλογής μου εστίν ούτος του βαστάσαι το όνομά μου

ενώπιον Εθνών και βασιλέων υιών τε Ισραήλ».

                                                                                        Πράξεων θ΄15.

Περιεχόμενο

Με τούτο τον τρόπο παίρνει την εντολή ο Παύλος από την αγάπη – Θεό, ως προσωπικότητα αγάπης και ξεκινάει να συναντήσει την αγάπη – άνθρωπο, ως ταυτώνυμη προσωπικότητα. Ο σκοπός είναι προφανής και αποκεκαλυμμένος. Εναρμονισμένος, μάλιστα, με την πρόθεση του Θεού: «ίνα τα τέκνα του Θεού τα διασκορπισμένα συναγάγη εις έν», Ιωάννου ια΄52. Να μαζέψει, δηλαδή, ως αντικείμενο αγάπης, όχι μια ορισμένη κατηγορία ανθρώπων ή μια εθνότητα. Στη συλλεκτικότητά του έχει την πρόθεση και επιθυμεί να κατατάξει τον όλον άνθρωπο. Την ανθρωπότητα. Όλα τα Έθνη. Την Οικουμένη. Για τούτο το έργο επιλέχτηκε. Είχε προηγηθεί το περιαστράψαν ουράνιο φως της αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο του μίσους, το Σαύλο, στο δρόμο της Δαμασκού, όταν «εξαίφνης περιήστραψεν αυτόν φως από του ουρανού». Συγχρόνως, δηλώνεται ερωτηματικά η διαμαρτυρία του αποστολέως του φωτός. «Σαούλ Σαούλ, τι με διώκεις;». Συγκλονιστική ήταν η ώρα κατά την οποία ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός, με παράπονο αλλά και με απέραντη αγάπη, απηύθυνε τούτο τον καταλυτικό λόγο Του. Αποκαλύπτεται ακολούθως και η ταυτότητα του διωκόμενου. Είναι ο λόγος του Ιησού, που έρχεται σε απάντηση αγωνιώδους ερώτησης του Σαύλου, «τις εί κύριε;». Αμέσως, με διαχέουσα αγάπη δίδεται σαφής απάντηση από τον διωκόμενο Ιησού. «Εγώ ειμι Ιησούς όν συ διώκεις», Πράξεων θ΄3,4,5. Το όλο σκηνικό, κάλυψε απέραντη σιωπή. Είναι η ώρα της μεγάλης διεργασίας στην ψυχή ενός διώκτη.

Εκείνη τη στιγμή και με τούτο το γεγονός, μέσα στη σιωπή του ο διώκτης του Ιησού και των πιστών της πρώτης Εκκλησίας, ο Σαύλος, αισθάνεται και αποδέχεται τη μεγάλη μεταστροφή που διενεργείται στην ύπαρξή του. Ήταν η ώρα, που ο πολέμιος Σαύλος, φορούσε την τήβεννο του διπλωματούχου της Σχολής του Ναζωραίου και σκεπαζόταν με την αλουργίδα του Αυτοκράτορα της Οικουμένης, με το όνομα Παύλος. Με ταχύτητα πρωτόγνωρη η θεία Χάρις ολοκληρώνει τα διαδικαστικά της προετοιμασίας του για το μεγάλο έργο. Εντάσσεται στη χορεία των Αποστόλων και μαθαίνει το κήρυγμα της αλήθειας και της αγάπης προς τα έθνη. Ως νέος κατακτητής πλέον της αγάπης, ο Παύλος, ξεχύνεται προς τα πέλαγα του κόσμου, με αναπεπταμένα τα ταξιδιάρικα πανιά της εποχής. Κυκλοφορεί στις στεριές και τις θάλασσες και συναντάει τις προσωπικότητες που αντιπροσωπεύουν το αντικείμενο της συλλογής του. Η Ασία, η Κύπρος, η Ελλάδα, η Ρώμη, η Ιλλυρία, η Γαλλικία, και άλλες περιοχές του γνωστού τότε κόσμου, τον δέχονται με προφανή αγωνία. Αυτήν την αγωνία τη γνώρισε ο Παύλος, όταν είδε τον Μακεδόνα άνθρωπο – αγάπη, να του φωνάζει απ’ τη Μακεδονία που εκπροσωπούσε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου, «διαβάς… βοήθησον ημίν», Πράξεων ιστ΄9. Εκείνος, δε λογαριάζει κόπους και θυσίες για να ανταποκριθεί στις παγκόσμιες απαιτήσεις και να ολοκληρώσει το έργο του. Το συνολικό έργο του συντελείται: «εν κόπω και μόχθω…, εν λιμώ και δίψει…, εν ψύχει και γυμνότητι», και με την «μέριμνα πασών των Εκκλησιών», Β΄ Κορινθίους ια΄27-28. Μόνο που ο Παύλος, διακήρυττε παντού την προέλευση της αποστολής που έλαβε: «ου γαρ τολμήσω λαλείν τι ων ου κατειργάσατο Χριστός», Ρωμαίους ιε΄18. Ο Χριστός και το Άγιο Πνεύμα άνοιγαν το δρόμο και έδιναν την παραγγελία, τη δύναμη και τη γνώση πώς και τι έπρεπε να κηρύσσει.

Ιδού η εντολή:

«Μη προμελετάτε τι λαλήσητε, μηδέ μελετάτε,

αλλ’ ό εάν δοθή υμίν εν εκείνη τη ώρα, τούτο λαλείτε·

ου γαρ υμείς εστε οι λαλούντες, αλλά το Πνεύμα το Άγιον».

                                                                                    Μάρκου ιγ΄11.

Μέθοδος

Με το συνολικό έργο του ο Παύλος, επιδίωκε να ανοίξει την πόρτα του εσωτερικού ανθρώπου προκειμένου να αδελφοποιήσει τους ανθρώπους. Τότε, να μπορούν οι άνθρωποι, ως αδελφοί, να περνούν και να μπαίνουν ο ένας στην ψυχή του άλλου. Με τον τρόπο αυτό στοχεύεται να μπορούν αντάμα να πορεύονται όλοι αδελφικά προς τη θέωση και τη σωτηρία προκειμένου να πραγματοποιείται η «μία ποίμνη, εις ποιμήν», Ιωάννου ι΄16. Να παίρνει ο συνάνθρωπος – αδελφός, την αρμόζουσα θέση στην ψυχή του συνανθρώπου του. Με τούτο τον τρόπο ο Παύλος, μάζευε το ανθρώπινο γένος κοντά του, ως γένος αγάπης. Όχι, βεβαίως, για ίδιο όφελος και για ικανοποίηση προσωπικών προσδοκιών. Μάζευε προσωπικότητες της αγάπης και τις απέθετε στην πηγή της αγάπης, την αγάπη Θεό. Ταυτόχρονα, συμπλήρωνε τα όσα στην Παλαιά Διαθήκη, κάποια συλλεκτική προσπάθεια περιπλανώμενων ανθρώπων, δεν απέδιδε αγάπη εξ αιτίας της αποστασίας των πρωτόπλαστων. Το Οικουμενικό μήνυμα του Παύλου στη νέα εποχή, που εγκαινιάστηκε στο δρόμο του μίσους κοντά στη Δαμασκό, κατάφερε να το εφαρμόσει με τη συλλεκτικότητα της αγάπης και σε τούτον τον τομέα.

Ιδού μερικές σχετικές συλλεκτικές περιπτώσεις εκ της Π. Διαθήκης, με τις αντιθέσεις τους, ενδεικτικά:

1. Πρώτη, είναι η περίπτωση του Νώε. Έλαβε εντολή ο Νώε από το Θεό να μαζέψει στην Κιβωτό, από όλο το ανθρώπινο, μόνο το δικό του ευσεβές οικογενειακό γένος. Είπε ο Θεός: «ποίσον ουν σεαυτώ κιβωτόν», με εντεταλμένη προοπτική, που ήταν: «εισελεύσει δε εις την Κιβωτόν συ και οι υιοί σου και η γυνή σου και αι γυναίκες των υιών σου μετά σου». Ο σκοπός του Θεού ήταν σαφής: «στήσω την διαθήκην μου μετά σου», καθόσον το ανθρώπινο γένος παρεξέκλινε στο σύνολό του, «δια το είναι αυτούς σάρκας», Γενέσεως στ΄14,18,3. Έτσι, υπέστη το εκτός Νώε ανθρώπινο γένος την πανωλεθρία του κατακλυσμού.

Αντιθέτως ο Απόστολος Παύλος, αντί Κιβωτού, συνέθεσε για λογαριασμό του όλου ανθρωπίνου γένους, πνευματοκίνητες διδακτικές και ενημερωτικές επιστολές προκειμένου να αρπάξει από τα κατακλυσμιαία κύματα και τον κλύδωνα της αμαρτίας την καταποντιζόμενη ανθρωπότητα. Το “Homo Homini Lupus”, άνθρωπος για τον άνθρωπο λύκος, σε άνθρωπος για τον άνθρωπο αγάπη. «αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν», Ματθαίου κβ΄39.

Ο Νώε αποβίβασε στη στεριά αμετάβλητα τα ποικίλα είδη του ζωικού βασιλείου, όσα και όπως τα παρέλαβε από την αρχή. Ο Παύλος μετέτρεπε με το λόγο και την αγάπη το σύνολο του κόσμου, από το «συστενάζει και συνωδίνει άχρι του νυν», Ρωμαίους η΄22, όπου κατέληξε δια της πτώσεως, εις το «αυξανόμενοι εις την επίγνωσιν του Θεού», Κολασσαείς α΄10. Επιπλέον, μετάλλασσε κόρακες σε περιστέρια, αιμοσταγείς λύκους σε άκακα πρόβατα, ανθρώπους σαρκικούς σε πνευματοφόρες προσωπικότητες.

2. Δεύτερη, είναι η περίπτωση του πολύαθλου Ιώβ. Ο Ιώβ, σε καιρό θλίψεως άνοιξε το σπίτι του και δέχτηκε ανθρώπους, φίλους και παρηγορητές του, από διάφορους τόπους. Τους άκουσε, δεν κατάφερε να τους μεταπείσει για τις απόψεις τους, τους απέρριψε και ο Θεός τους επιτίμησε, «ου γαρ ελαλήσατε ενώπιόν μου αληθές ουδέν», Ιώβ μβ΄7. Υποχρεώθηκαν δε αυτοί, προς αποκατάστασή τους, να προσφέρουν τα σφάγια της θυσίας.

Ο Απόστολος Παύλος, άπλωσε την ψυχή του με ολάνοικτη την αγαπώσα καρδιά του σε όλη την Οικουμένη. Δεν απευθύνθηκε σε λίγους ούτε περιορίστηκε σε φίλους και γνωστούς. Ήταν πεπεισμένος δεσμευτικά με την απόφαση του Θεού, ότι ο Θεός: «Πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν», Α΄ Τιμοθέου β΄4. Έτσι δεχόταν τους ανθρώπους πάσης φυλής, γλώσσας και Έθνους. Έλληνες και βαρβάρους και σοφούς και ανοήτους, τους υποδεχόταν ως αγαπημένους. Έγραφε: «Έλλησί τε και βαρβάροις, σοφοίς τε και ανοήτοις οφειλέτης ειμί», Ρωμαίους α΄14. Μάζευε όλο το ανθρώπινο γένος κοντά του, ως προσωπικότητες της αγάπης. Όλους τους απέδιδε και τους συνέδεε με το Χριστό. Δεν τους απέρριπτε. Έγραφε: «Μιμηταί μου γίνεσθε, καθώς καγώ Χριστού», Α΄ Κορινθίους ια΄1.

Δράση

Το κήρυγμα του Παύλου, κήρυγμα αγάπης προς προσωπικότητες αγάπης, δεν σίγησε ούτε για λίγο. Μέρα και νύχτα, με κρύο και ζέστη, σε φυλακές και σε δικαστήρια, με παρέα και μόνος, σε στεριές και σε θάλασσες, με πείνα και δίψα, σε χαρές και σε λύπες. Δεν άφησε το έργο του αναξιοποίητο σε χρόνο, ούτε στιγμή. Έγραφε για το έργο της αγάπης, με απόλυτο τρόπο, που εκφραζόταν με καταλυτικό λόγο: «Ουαί δε μοι εστίν εάν μη ευαγγελίζομαι», Α΄ Κορινθίους θ΄16. Ο Παύλος, ως σπορέας του λόγου, με αγάπη στην προσωπικότητα της αγάπης, δεν εγκατέλειπε τους πιστούς και τις Εκκλησίες που δημιουργούσε. Φρόντιζε με τα μέσα της αγάπης και της εποχής, για την πρόοδο και την αύξησή τους. Παρακολουθούσε συνεχώς σε καθολικό και ατομικό επίπεδο. Ο λόγος του ήταν σαφής και κατηγορηματικός. Έγραφε: «ουκ επαυσάμην μετά δακρύων νουθετών ένα έκαστον», Πράξεων κ΄31.

Πέραν τούτων, μετά από κάθε περιοδεία του, ακολουθούσε ο Αποστολικός απολογισμός του. Αυτός ήταν: Πόσες προσωπικότητες αγάπης οδήγησε στο Χριστό; Πόσα ψήγματα αγάπης μάζεψε και τα πρόσθεσε στην απόχη του κηρύγματός του; Αλήθεια!... Πόσο χαιρόταν ο Παύλος όταν έβλεπε να προστίθενται πολλοί και πολλοί και άλλοι, στη στρατιά της αγάπης του Θεού!... Όλοι ήταν προσωπικότητες αγάπης. Έγραφε με χαρά: «χαίρω ουν το εφ’ υμίν», Ρωμαίους ιστ΄19, χαίρω για λογαριασμό σας και την ενάρετη ζωή σας. Περισσότερο, όμως, χαιρόταν και αισθανόταν ιδιαίτερη αγαλλίαση όταν έβλεπε να δημιουργούνται νέοι συλλέκτες αγάπης. Οι Επίσκοποι, οι Πρεσβύτεροι, οι ηγέτες των τοπικών Εκκλησιών, που τον διαδέχονταν στο μάζεμα του ταλαιπωρούμενου από την αμαρτία ανθρώπου, ήταν ο κύριος στόχος της συλλεκτικής του προσπάθειας. Χαρακτηριστική ήταν η γεμάτη αγάπη αποστροφή του στον αγαπημένο Επίσκοπο Τιμόθεο. Παράγγειλε με αγάπη: «Ω Τιμόθεε, την παρακαταθήκην φύλαξον», Α΄ Τιμοθέου στ΄20. Φύλαξε την ιερή αλήθεια του Ευαγγελίου, τη γεμάτη αγάπη, ως ιερή παρακαταθήκη.

Προσωπικότητες, ως ηγέτες αγάπης, έδρασαν με τον ίδιο τρόπο που τους δίδαξε φωτεινά ο Παύλος, ως συλλέκτης αγάπης. Ο Τιμόθεος, ο Τίτος, ο Φιλήμων, ο Βαρνάβας, ο Λουκάς ο ιατρός, ο Σωσθένης, ο Σιλουανός, οι Πρεσβύτεροι της Εφέσου και της Μιλήτου, ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης και άλλοι πολλοί και πολλοί, συνέχισαν το συλλεκτικό έργο αγάπης, με πρωτάκουστο παλμό για την εποχή. Η εντολή του, ήταν προς όλους: «ως τέκνα αγαπητά, περιπατείτε εν αγάπη», Εφεσίους ε΄1,2. Μαζί τους και Γυναίκες έδωσαν την αγαπώσα ψυχική τους διάθεση. Η διάκονος Φοίβη, η Δάμαρις, η Θέκλα, η Ευνίκη, η Λυδία και άλλες πολλές, έδρασαν με υποδειγματικό τρόπο. Ακόμα και ολόκληρες οικογένειες μπήκαν με χαρά στη συλλεκτική διαδικασία αγάπης. Γνωστό είναι το έργο και η προσφορά συλλεκτικής αγάπης πολλών ευλογημένων οικογενειών, ανά τον κόσμο. Μεταξύ των οικογενειών αυτών, ξεχωριστή θέση είχαν οι οικογένειας, των Ακύλα και Πρίσκιλας στην Κόρινθο, του Νυμφά στη Λαοδικεία, του οίκου Στεφανά στην Αχαΐα, για τον οποίο, μάλιστα, έγραφε ο Παύλος:

«οίδατε την οικίαν Στεφανά, ότι εστίν απαρχή Αχαΐας

και εις διακονίαν τοις αγίοις έταξαν εαυτούς».

                                                                                           Α΄ Κορινθίους ιστ΄15.

Κατάληξη

Το μάζεμα και η συλλογή των ειδών της αγάπης από τον Απόστολο Παύλο, έφερε συγκλονιστικό αποτέλεσμα. Εκτός του ότι ανέτρεψε πολλά ιδεολογήματα της καθεστηκυίας τάξης, που ο κόσμος της ύλης και της δυνάμεως είχε επιβάλει, έδωσε και στο ίδιο μεγάλες προοπτικές. Τον ωρίμασε εν αγάπη και τον επέβαλε στον κόσμο της αγάπης. Έδωσε στον ίδιο ένα μοναδικό ψυχικό και πνευματικό γέμισμα, που το χρειαζόταν και το αναζητούσε όταν «περιήστραψεν αυτόν φως από του ουρανού».

- Εκείνο το φως, τον γιγάντωσε σε μια θεληματική πορεία κατάκτησης του κόσμου, εν αγάπη.

- Εκείνο το φως, του προσέφερε την καρποφορία του λόγου που έσπειρε στον κόσμο, εν αγάπη.

- Εκείνο το φως, του έδωσε τη μοναδικότητα ενός συγκλονιστικού παγκόσμιου ύμνου της αγάπης.

- Εκείνο το φως, βεβαίωσε την οικουμένη για τη μοναδικότητα της αγάπης ως αρετής και αξίας, αλλά και ως προσωπικότητας πλησίστιας του Θεού της αγάπης.

- Αγάπης, που όμοια δεν είχε γνωρίσει ο παγκόσμιος άνθρωπος και δεν είχε τραγουδήσει δοξολογικά το Αγγελικό σμήνος.

«Εάν ταις γλώσσαις των ανθρώπων λαλώ

και των αγγέλων, αγάπην δε μη έχω,

γέγονα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον».                         

                                                                          Α΄ Κορινθίους ιγ΄.

Έτσι έφτασε το ανθρώπινο γένος στη γνώση του πληρώματος της εννοίας της αγάπης, με ταυτόχρονη ανάδειξη και γνωστοποίηση στον κόσμο της προσωπικότητας της αγάπης. Καταλύθηκε με αυτή τη διατύπωση το νεφέλωμα περί αγάπης, όπως είχε προσφερθεί στην ανθρώπινη σκέψη από την Πλατωνική φιλοσοφία στο «Συμπόσιο» του Πλάτωνος. Εννοιολογούσε εκεί ο μεγάλος φιλόσοφος της αρχαιότητος, ο Πλάτωνας, μέσα από αντιθέσεις και κλυδωνισμούς, ότι η αγάπη εμφανίζεται και υπάρχει, ως «έλξη την οποία ασκεί το κάλλος ως νοητόν είδος». Ήταν αυτή μια καθαρή γήινη διατύπωση του ωραιότερου συναισθήματος του ανθρώπου. Αλλά και πάλι βρισκόταν η ανθρώπινη σκέψη σε αναζήτηση του κατ’ άνθρωπο τελείου.

Η Παύλειος αγάπη ανέδειξε και χάρισε στον κόσμο, ένα βαθύτερο πνευματικό και φιλοσοφικό περιεχόμενο. Κατατάραξε τα υπνώττοντα. Έδωσε ο Παύλος, ένα συνολικά αρμονικό σύμπλεγμα ψυχοσωματικής μορφής που συγκλονίζει τον εκφραστή της και τον αποδέκτη της σε βαθμό, ώστε να γίνεται και ο ίδιος ο άνθρωπος αγάπη. Επιλέγοντας, ομολογούμε ότι για την Παύλειο διδασκαλία, ένα πολύτιμο συλλεκτικό κομμάτι αγάπης, ατομικά και για όλους μας, είναι ο άνθρωπος, είναι ο πλησίον, είναι η αγάπη, ως προσωπικότητα. Ποιος δεν θα ήθελε να έχει στη συλλογή της καρδιάς του, ένα τέτοιο συλλεκτικό αντικείμενο αγάπης;

Αυτήν την παρακαταθήκη άφησε ο Απόστολος της Οικουμένης, ο Παύλος, στον κόσμο, στον άνθρωπο. Την Αγάπη!... Ζωντανή και ωραία…

Ιερά Πόλις Μεσολογγίου 18^η Οκτωβρίου 2015

Νικόλαος Σπ. Βούλγαρης

Καθηγητής Θεολογίας

πρ. Δήμαρχος Ι. Π. Μεσολογγίου

Κύπρου 78 – Μεσολόγγι, 302.00

Τηλ. FAX.  26310-22522, κιν. 6972725701

E-mail: nsb@otenet.gr

http://Boylnik.blogspot.com