Παρασκευή 29 Μαΐου 2015

Η εμπειρία του πόνου
και η υπέρβαση
δια της Θεοτόκου

Μέσα στα πολλά ερωτήματα και τους προβληματισμούς που μας συνοδεύουν στην καθημερινή ζωή μας είναι και μερικά που αναφέρονται στην Υπεραγία Θεοτόκο. Είναι ερωτήματα που σχετίζονται με την πρακτική συμπεριφορά στη διαβίωσή μας. Ρωτάμε: Κουβεντιάζουν οι ψυχές με την Υπεραγία Θεοτόκο; Συνομιλούν και διαπραγματεύονται αιτήματα και απαιτούν λύσεις προβλημάτων; Τολμούν οι άνθρωποι να αντιμετωπίσουν την Μητέρα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, σαν προσωπική τους μητέρα;
Την απάντηση σ’ αυτά τα ερωτήματα και σε άλλα σχετικά, μας την δίνει ο Υμνογράφος της Εκκλησίας μας. Υμνολογεί: «Μητέρα σε Θεού, επιστάμεθα πάντες, Παρθένον αληθώς, και μετά τόκον φανείσαν, οι πόθω καταφεύγοντες προς την σην αγαθότητα· σε γαρ έχομεν, αμαρτωλοί προστασίαν· σε κεκτήμεθα, εν πειρασμοίς σωτηρίαν, την μόνην παναμωμον». Κάθ. α΄ ήχου, α΄ Στιχ. Με την τοποθέτηση αυτή αναγνωρίζουμε την αμετάθετη μεσιτεία της Θεοτόκου, ως Μητέρας της Ζωής, για να καταλήξουμε στην αποδοχή της δυνατότητας να ενεργεί Αυτή και να παίρνει πρωτοβουλίες για λογαριασμό μας και ως Μητέρα δική μας και όλων των πιστών. Είναι η Θεοτόκος, η ελπίδα και η προστασία των Χριστιανών. Ποιος επομένως δεν μπορεί να συνομιλεί με τη Μητέρα του;
Η θαυματουργική χάρη της Θεοτόκου, είναι άμεση, ξεχωριστή και ιδιαιτέρως ισχυρή από όλων των άλλων αγίων, εκδηλώνεται σε όλους τους ανθρώπους με πολλούς τρόπους. Οπωσδήποτε πάντως εκδηλώνεται ως βοήθεια, ως παρηγοριά και ως θεραπεία σε κάθε ανάγκη. Το μυστήριο γύρω από την προσωπικότητα της Θεοτόκου δεν μπορεί να αναλυθεί με λόγια. Γραφίδα δεν μπορεί να το περιγράψει. Γι’ αυτό και η στάση της Εκκλησίας στο σύνολό της, αλλά και του καθενός πιστού προσωπικά μπροστά στη Θεοτόκο, είναι ανάλογη με εκείνη του Αρχαγγέλου Γαβριήλ στην ώρα του Ευαγγελισμού. Στάση απορίας και θαυμασμού προς την Κεχαριτωμένη. Έτσι δεν είπε; «Ποίον σοι εγκώμιον προσαγάγω επάξιον; Τι δε ονομάσω Σε; Απορώ και εξίσταμαι». Χαιρετισμοί. Για να αποκαλύψει ότι η εντολή που είχε ο Αρχάγγελος, τον υποχρέωνε να φωνάξει δυνατά: «Χαίρε, η Κεχαριτωμένη». Ταυτόχρονα έχει εκχωρήσει και η Θεοτόκος το δικαίωμα αναφοράς των πιστών στην προστασία Της. Την ικεσία δε και παράκλησή μας προς την Θεοτόκο μπορούμε να την ενεργοποιήσουμε με την ποιητική γλώσσα του Αγίου Νεκταρίου, του νεοφανούς θεομητορικού εγκωμιαστού:
«Αγνή Παρθένε Δέσποινα, άχραντε Θεοτόκε
Παρθένε Μήτηρ Άνασσα, πανένδροσέ  τε πόκε.
Τιμιωτέρα Χερουβίμ, υπερενδοξοτέρα,
Των Ασωμάτων Σεραφείμ, των θρόνων υπερτέρα
Σε ικετεύω Δέσποινα, Σε νυν επικαλούμαι,
Σε δυσωπώ Παντάνασσα, σην χάριν εξαιτούμαι.
Κόρη σεμνή και άσπιλε, Δέσποινα Παναγία
Θερμώς επικαλούμαι Σε, Ναέ ηγιασμένε,
Αντιλαβού μου, ρύσαι με, από του πολεμίου
Και κληρονόμον δείξον με ζωής της αιωνίου».

Είναι γεγονός ότι ο άνθρωπος πλάστηκε Βασιλιάς της δημιουργίας. Όμως τα βασιλικά του διαδήματα, το στεφάνι και το σκήπτρο του, είναι πλεγμένα από αγκάθια. Η πορεία του μέσα στο βασίλειο της ζωής είναι άλλοτε τραγούδι σε συμφωνική αρμονία και άλλοτε ένα θλιβερό και ασταμάτητο πένθιμο εμβατήριο. Ο Χριστός όμως με την επέμβαση και τη δέηση της Θεοτόκου μπορεί να το μετατρέπει σε μελωδικό δοξολογητικό τραγούδι. «Επί το συμφέρον εις το μεταλαβείν της αγιότητος αυτού». Εβρ. ιβ΄10, κατά τον Απόστολο Παύλο. Είναι αναγκαίο να γνωρίζουμε ότι, όταν βγαίνουμε στην αγορά του Ουρανού παρέα με τη Θεοτόκο, δεν βρίσκουμε σκάρτα ψώνια ή φθηνά πράγματα και υλικά. Είναι όλα διακεκριμένης ποιότητας και σημαντικής αξίας. Παρέα με δυνατούς ξεπερνάμε τους πόνους και τις θυσίες με στιγμές ευλογίας. Γνωρίζουμε ότι σε κάθε σταυρό βρίσκεται και μια ανάσταση. Η ανθρώπινη ύπαρξη συγκλονίζεται από τον πόνο. Εκείνες τις ώρες του πόνου γίνεται στη ζωή μας μια καταιγίδα και μια τρικυμία. Η αγωνία κορυφώνεται. Η ψυχή φορτίζεται, έτοιμη να λυγίσει. Τότε, τι μένει; Είναι η κραυγή, που σαν παράπονο ικεσίας κάπου απευθύνεται. Αλλά που; Μένει ένας μοναδικός αποδέκτης, δυνατός και μεγάλος. Σ’ αυτόν απευθύνεται η παρακλητική φωνή μας, όπως τη διατύπωσε ο Προφητάναξ Δαβίδ. «Εκοπίασα κράζων, εβραγχνίασεν ο λάρυγξ μου». Ψαλ. ξη΄4. Μια πρωτόγνωρη εμπειρία, εμπειρία πόνου, κατακλύζει τον άνθρωπο. Συνοδεύεται με δάκρια, με αγκάθια, με καρφιά, με στεναγμούς. Παντού σταυροί και αγωνία. Μια Γεθσημανή αγωνίας, μια ανηφοριά δυσκολοπέραστη, ένας θλιβερός Γολγοθάς, μια αιχμηρή Λόγχη, βρίσκονται κοντά μας.
Τότε ακριβώς σ’ αυτή την αγωνία, έρχεται το χάδι της Μάνας. Τότε ένα όνομα ανεβαίνει στα χείλη των πονεμένων. Τη Μάνα σκέπτεται και φωνάζει ο πονεμένος. Γιατί είναι η Μάνα που γνωρίζει να παραστέκεται, να συμπονάει, να ξενυχτάει. Υπάρχει όμως δυνατότερη Μάνα από τη Θεοτόκο; Δεν είναι σχήμα λόγου ή ευγενική προσφώνηση της Θεοτόκου, ως Μητέρας μας. Μας την κληροδότησε ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός, δική μας Μητέρα. Σε κρίσιμη μάλιστα ώρα, εκεί στη Σταύρωση. Τι είπε; Στον Μαθητή του τον Ιωάννη ο Κύριος, ως εκπρόσωπο του ανθρωπίνου γένους, έδειξε και παρέδωσε τη Θεοτόκο: «Ίδε η Μήτηρ σου», είπε. Από τη Θεοτόκο δε και Μητέρα Του ο Ιησούς, δεν αφήρεσε τη μητρική της ιδιότητα την ώρα που τελείωνε το επίγειο έργο Του με το «Τετέλεσται». Αλλά δεν χρησιμοποιεί και τη λέξη Μητέρα. Εκείνη την ώρα ενεργεί ως Θεός και κυρίαρχος του κόσμου. Λέγει: «Γύναι, ίδε ο Υιός σου». Ιω. ιθ΄26-27. Έτσι μας δόθηκε η Θεοτόκος, ως Μητέρα μας και Μητέρα όλου του κόσμου. Έτσι παραχωρήθηκε και σε μας το δικαίωμα να την προσφωνούμε και να την έχουμε, Μητέρα.
Το όνομα της Παναγίας μας, Μαρία, δεν δόθηκε τυχαία. Δόθηκε σωτηριολογικά, για να ενεργούν στον κόσμο τρία κύρια στοιχεία.
α. Η Δύναμη. Για να γίνει Μητέρα του Θεού και του ανθρώπινου γένους. Είναι η καταλυτική δύναμη προστασίας και βοήθειας.
β. Η Σοφία. Για να ενώνει και να συμφιλιώνει τα ουράνια με τα επίγεια με μαεστρία, με τη σύνεση και τη λογική παρέμβασή Της.
γ. Η Αγαθότητα. Για να μεταδίδει στα ουράνια και τα επίγεια, σ’  ολόκληρο το σύμπαν, την αγαθότητα του Υιού και Θεού της.
Με τα στοιχεία αυτά η Θεοτόκος και Μητέρα μας, ξεπερνάει τις ανθρώπινες ιδιότητες και κατακτάει μια υπέρβαση. Είναι η Μάνα της υπερκόσμιας αγάπης που καλύπτει το φυσικό και τον υπερφυσικό κόσμο. Δηλαδή, ως Μητέρα αυτής της εμβέλειας, ξεπερνάει τα παραδεκτά όρια των προβλημάτων μας και παντός πόνου, και επεμβαίνει στην ασθένεια για την ίαση με το δικό της τρόπο. Στη δυσκολία επεμβαίνει με την ευκολία. Στο πρόβλημα προστρέχει με τη λύση. Δίνει υπόδειγμα τον εαυτό Της.
Θα μπορούσαμε επομένως να διατυπώσουμε εδώ, σχετικά με τον τίτλο του θέματός μας, ένα αξίωμα. Η εμπειρία του πόνου που αθέλητα έρχεται, μας επισκέπτεται και φωλιάζει στη ζωή μας, μπορεί να προσελκύσει την ευεργετική παρεμβατική υπέρβαση της Θεοτόκου, προς αίσια έκβαση. Έρχεται όμως μόνο με τη δική μας βούληση και θέληση. Την ώρα του πόνου είναι απαραίτητο, η επίκληση της Μητέρας Θεοτόκου να είναι θερμή και απαιτητική. Όχι χλιαρή και επιπόλαια. Βεβαίως το πνευματικό ιστορικό μας και η πνευματική πρόοδός μας είναι απαραίτητα για μια γρήγορη παρέμβαση της Θεοτόκου, ως υπέρβαση. Στους πνευματικά και χριστιανικά καλλιεργημένους η παρέμβαση της Θεοτόκου έχει αποφασιστικό χαρακτήρα.  
Εδώ τώρα μπορεί ο καθένας μας να προσθέσει και προσωπικές εμπειρίες πόνου και υπέρβασης της Θεοτόκου. Όλοι μας έχουμε οπωσδήποτε πολλές εμπειρίες παρέμβασης και παρουσίας κοντά μας της Θεοτόκου. Αυτές είναι οι εμπειρίες που έχουν χαράξει την προσωπικότητά μας. Αυτές είναι που ο καθένας έχει βιώσει στη διαδρομή του. Να τις θυμηθούμε τώρα και να τις θυμούμαστε διαρκώς και ακατάπαυστα.
Ένα μόνο πρέπει να γνωρίζουμε, ιδιαιτέρως: Η Υπεραγία Θεοτόκος είναι η δυνατή, η σοφή και καλοσυνάτη υπέρμαχος Μητέρα μας.
Της οφείλουμε ένα λόγο, της χρωστάμε έναν ολόθερμο ύμνο:
«Ω πανύμνητε Μήτερ, χαίρε η πύλη της σωτηρίας μας».

Άγιος Συμεών 12 Μαρτίου 2010


ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΠ. ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ




Διδασκαλίες της Παναγίας μας
Πάσχα 2012

(ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΡΙΟ “ΟΛΥΜΠΙΟΝ”, ώρα 10,30΄)                                                   

«Τον κόσμον ου κατέλιπες, Θεοτόκε»                                                                                              Απολυτίκιον Κοιμήσεως Θεοτόκου

Εισαγωγικά
Με επιτυχία ο ιερός Υμνογράφος περιέγραψε τη θέση της Παναγίας μας μέσα στον κόσμο. Θα τον ακούσουμε, αφού πρώτα παρακολουθήσουμε τη διαδρομή της. Θαυμαστός ήταν ο τρόπος της Γεννήσεώς της, με γεννήτορες τον Ιωακείμ και την Άννα. Μικρή παιδούλα, στα τρία χρόνια της, αφιερώνεται στο Ναό του Θεού. Μένει μέσα στα «Άγια των Αγίων», για δώδεκα χρόνια. Μεγάλη και πρωτοφανής τιμή για Γυναίκα. Εκεί τρέφεται από Αγγέλους, αποσταλμένους του Θεού. Ακολούθησε πιστά όσα όριζε ο Μωσαϊκός Νόμος. Έζησε ολόκληρη τη ζωή της η Παναγία κοντά μας, μαζί μας, ως Μητέρα του Κυρίου Ιησού Χριστού. Μετατέθηκε στους ουρανούς χωρίς να εγκαταλείψει τον κόσμο. «Τον κόσμον ου κατέλιπες, Θεοτόκε». Έτσι θα ψάλλει ευλαβικά ο ιερός Υμνογράφος. Ήταν αυτό ένα δυνατό αίτημα της Παναγίας, προς τον Υιό της και Κύριο και Θεό της. Έμεινε κοντά μας για να παρακολουθεί τον κόσμο, να τον προστατεύει και να συνεχίζει να τον διδάσκει. Να τον διδάσκει; Ναι!... Η Παναγία μας είναι ο μεγαλύτερος διαχρονικός Διδάσκαλος του κόσμου. Όλης της Οικουμένης, δηλαδή. Και του καθενός μας χωριστά. Με ποιες διδασκαλίες;                                                      
Πολλοί λόγιοι και σοφοί νομομαθείς και Ακαδημαϊκοί, αναζήτησαν διδασκαλίες της Παναγίας. Ακόμα και απομνημονεύματά της. Έψαξαν στις μεγάλες βιβλιοθήκες του κόσμου. Τίποτα δεν βρήκαν. Η παγκόσμια γραμματολογία δεν κατέγραψε δικά της κείμενα. Ομιλίες από το στόμα της δεν απαγγέλθηκαν. Αποφθέγματα δικά της δεν κυκλοφόρησαν. Παρ’ όλ’ αυτά όμως, ακούμε τον ιερό Υμνογράφο στον Ακάθιστο Ύμνο, να την χαιρετάει με πρωτάκουστους επαίνους. Επιστρατεύτηκαν λαλίστατοι λογάδες να την μπλοκάρουν σε μια διαλογική κουβέντα και δεν μπόρεσαν να αρθρώσουν ούτε ένα λόγο. Είδαν οι λαοί την ταπείνωση των σοφών μπροστά στη Θεοτόκο και αναφώνησαν. «Ρήτορας πολυφθόγγους, ως ιχθύας αφώνους, ορώμεν επί σοι Θεοτόκε». Πολυλογάδες ρήτορες δηλαδή, μπροστά στη δύναμη του λόγου της Θεοτόκου, που εκφράζεται με το παράδειγμά της, μένουν άφωνοι σαν τους ιχθύες. Τα ψάρια!
Παρά ταύτα όμως η Παναγία μας δεν έπαψε ποτέ να μας διδάσκει. Ο λόγος της είναι σεμνός, γεμάτος καλοσύνη και αγάπη. Μας μιλάει με την καρδιά της στην καρδιά μας. Γνωρίζει τις επιθυμίες μας και απαντάει. Δεν είναι δικό της το πρόβλημα της ακοής. Είναι δικό μας. Εμείς ελεγχόμαστε αν την ακούμε ή όχι και αν την προσέχουμε. Σήμερα θα αποτολμήσουμε να καταγράψουμε τις συγκεκριμένες διδασκαλίες της Παναγίας μας. Τις ανακαλύψαμε στα ιερά κείμενα της Αγίας Γραφής. Όλες οι διδασκαλίες της Παναγίας μας είναι χαρακτηριστικά τεκμηριωμένες και δυνατές. Προέρχονται από τη δύναμη της προσωπικότητάς της. Αποτελούν συγχρόνως και ενότητες αρετών που καλύπτουν όλες τις απαιτήσεις μιας παρατεταμένης πνευματικής προσπάθειας στην ανοδική πορεία μας για την κατάκτηση του ουρανού.     
Παρουσιάζουμε στη συνέχεια με λίγα λόγια, τις κυριότερες διδασκαλίες της Παναγίας μας. Ας τις ακούσουμε.
1. Η σιωπή
Κυρίαρχη διδασκαλία της Παναγίας μας είναι η σιωπή.
Είναι σπουδαία διδασκαλία με διαχρονικότητα η ευλογημένη σιωπή. Πέρασε τη ζωή της η Παναγία μας μέσα σε μια ιδιαιτέρως διδακτική σιωπή. Την ευλογημένη σιωπή απ’ το Θεό, αλλά και την βοώσα και ασίγαστη σιωπή. Ακολούθησε τη σιωπή που είχε τη δύναμη να κατεβάζει το Θεό στη γη και να μιλάει στις ψυχές των ανθρώπων. Συγκλονιστικά γεγονότα συμβαίνουν στην εποχή της Παναγίας. Εκείνη όμως τα παρακολουθεί με ενδιαφέρον, αλλά σιωπά. Δεν ακολουθεί την προπέτεια των ανθρώπων, που αρέσκονται να μιλάνε πολύ. Σιωπηλά η Παναγία μας, φωνάζει και περιμένει και εμάς ακόμα να την επικαλούμαστε και να ζητάμε τη βοήθειά της. Η σιωπή ήταν από την εποχή της Παλαιάς Διαθήκης μια μεγάλη αρετή και διδασκαλία. Με σιωπηλή προσευχή επικοινωνούσε και ο μεγάλος Μωυσής με το Θεό. Ενδόμυχα παρακαλούσε το Θεό να του συμπαρίσταται στις δυσκολίες του να οδηγεί έναν δύστροπο λαό, στη γη της επαγγελίας. Ο Θεός λάβαινε τις προσευχές του. Πάντοτε απαντούσε στη σιωπή του Μωυσή με τρόπο μάλιστα εντυπωσιακό. Έλεγε: «Τι βοάς προς μεΕξ. ιδ΄15. Η ευλογημένη σιωπή του Μωυσή έφτανε στο Θεό ως μια μεγάλη βοή. Τότε, «ανάγκαζε» το Θεό να επεμβαίνει και να ικανοποιεί τα αιτήματα για την ηρεμία και τη σωτηρία του λαού από τους εχθρούς του.
Μεγάλη διδασκαλία η σιωπή. Στηρίζεται στην ακλόνητη πίστη της βοήθειας του Θεού. Όλοι οι Ασκητές και οι πιστοί αγωνιστές, μιμούμενοι τη σιωπή της Παναγίας μας, σιωπηλά επικοινωνούσαν ανέκαθεν με το Θεό. Εκείνοι με τη σιωπή τους κέρδιζαν την εύνοια του Θεού. Έτσι καθιέρωσε τη σιωπή και η Ορθόδοξη Εκκλησία μας, ως μεγάλη διδαχή και διακεκριμένη αρετή.
Απέναντι στη σιωπή της Παναγίας μας προβληματιζόμαστε και εμείς και οφείλουμε να τοποθετηθούμε. Μη γινόμαστε λαλίστατοι και μάλιστα εκεί που δεν μας πέφτει λόγος. Πολλές φορές η πολυλογία, μας οδηγεί σε παρεκτροπές. Με σιωπή πλησιάζουμε το θρόνο του Θεού. Με σιωπή περπατάμε στους τόπους των προσκυνημάτων. Με σιωπή κουβεντιάζουμε με την Παναγία μας. Με σιωπή μπορούμε να καταλάβουμε ότι στην κορυφή της ομορφιάς, της αρμονίας και της σοφίας βρίσκεται μόνο η αρετή. Αυτή η ευλογημένη αρετή που διδάσκει η Παναγία μας και από την οποία έχουμε όλοι μας ανάγκη.
Μεγάλη η διδασκαλία της Παναγίας μας περί της αξίας της σιωπής. Ας την εφαρμόσουμε στη ζωή μας.      
                               
2. Η υποταγή
Δεύτερη διδασκαλία:
Διδάσκει η Παναγία μας την απόλυτη υποταγή.
Είναι διδασκαλία της Παναγίας μας με υπέροχο θεοκίνητο περιεχόμενο η υποταγή στο θέλημα του Θεού. Παραμέρισε η Παναγία μας τις δικές της θελήσεις και υποτάχτηκε στη θέληση του Θεού. Χαρμόσυνο ήταν το μήνυμα που έφερε απ’ τον Ουρανό ο Αρχάγγελος Γαβριήλ. Πετάχτηκε μέχρι τη Ναζαρέτ, με θεϊκή εντολή, να συναντήσει μία μικρή Παρθένο. Το σπίτι, φτωχικό. Η διαμονή, ταπεινή. Η Παρθένος, χωρίς τίτλους και περγαμηνές. Ο Μνηστήρας της ο Ιωσήφ, απλός ξυλουργός. Το μήνυμα όμως, ήταν παγκόσμιας εμβέλειας. Ευαγγελισμός!... «Χαίρε, κεχαριτωμένη· ο Κύριος μετά σου· ευλογημένη συ εν γυναιξί». Λουκά α΄28. Στην έκπληξη της Παρθένου Μαρίας, ο Αρχάγγελος περιγράφει το μήνυμα της αποστολής του. Εκείνη, υποταγμένα κουβεντιάζει με τον Αρχάγγελο. Διευκρινίζει το περιεχόμενο του μηνύματος. Ακούει: «Πνεύμα Άγιον επελεύσεται επί σε και δύναμις υψίστου επισκιάσει σοι· διό και το γεννώμενον άγιον κληθήσεται Υιός Θεού». Λουκά α΄35. Τότε η Παναγία μας ξεχνάει τον εαυτό της. Αφήνεται απόλυτα στα χέρια του Θεού. Υποτάσσεται!.... Αναφωνεί με ευπρέπεια και σεμνότητα την υποταγή της στο θέλημα του Θεού. Ταυτόχρονα διαγγέλλει τη διδασκαλία της προς την οικουμένη. «Ιδού η δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου». Λουκά α΄38. Είναι μια όμορφη υποταγή και τοποθέτηση.
Στο διδακτικό μήνυμα της Παναγίας μας, που λέγεται υποταγή στο θέλημα του Θεού, εστιάζεται και ο δικός μας προβληματισμός. Ακούμε με δέος και σεβασμό αυτή τη διδασκαλία της Παναγίας μας, που εκδηλώνεται με τη δική της υποδειγματική παρουσία. Πολλές φορές και εμείς βρισκόμαστε μπροστά σε πολλά και σε χαρμόσυνα μηνύματα. Διερωτόμαστε όμως. Ποια είναι η στάση μας; Συνήθως εμείς οι άνθρωποι, ζητάμε κάτι περισσότερο. Επιδιώκουμε ιδιαίτερη αναγνώριση. Ζητάμε να μαθευτεί ό,τι καλό μας αναγγέλλεται, στον περίγυρό μας. Ακόμα και πιο πέρα. Ψάχνουμε να βρούμε τη χαρμόσυνη είδηση στον τύπο και τις εφημερίδες του τόπου μας. Ακολουθούμε μια τακτική αυτοθαυμασμού και αυτοϊκανοποίησης. Παρ’ όλ’ αυτά όμως αναγνωρίζουμε ότι η υποταγή μας στο θέλημα του Θεού είναι τιμητική και ωφέλιμη υπόθεση.   
Η υποταγή μας στο θέλημα του Θεού, ως διδασκαλία της Παναγίας μας,  δίνει σε όλους μας μια ευλογημένη διάκριση. Εξαρτάται όμως κατά πόσο εμείς την αξιολογούμε σωστά.                              
                          
3. Οι έπαινοι
Τρίτη διδασκαλία:
Διδάσκει η Παναγία μας, πως αντιμετωπίζονται οι έπαινοι.
Μια ακόμα διδασκαλία της Παναγίας μας είναι αυτή που αναφέρεται στο πώς χειριζόμαστε τους επαίνους. Αυτή η διδασκαλία απαιτεί ιδιαιτέρως την προσοχή μας, διότι κεντρίζει και αξιολογεί και την αξιοπρέπειά μας. Διδάχτηκε από την Παναγία μας χωρίς ζωντανούς λόγους. Μόνο με το παράδειγμά της. Ας ακούσουμε προσεκτικά αυτήν τη διδασκαλία.
Το χαρμόσυνο μήνυμα που πήρε η Παρθένος Μαρία με τον Ευαγγελισμό, δεν το κράτησε κρυφό, ούτε βεβαίως το κοινολόγησε και παντού. Πρόσωπο εμπιστοσύνης της ήταν η εξαδέλφη της η Ελισάβετ. Κατοικούσε στα ορεινά της Ιουδαίας. Γρήγορα και «μετά σπουδής», ανεβαίνει η Θεοτόκος εκεί για να την συναντήσει. Εκείνη, με θεϊκή έμπνευση, αντιλαμβάνεται την εγκυμοσύνη της Παρθένου Μαρίας, εκ Πνεύματος Αγίου. Χαρούμενη τότε φωνάζει και διαγγέλλει. «Ευλογημένη συ εν γυναιξί και ευλογημένος ο καρπός της κοιλίας σου». Προσθέτει όμως και διερωτάται: «Πόθεν μοι τούτο ίνα έλθη η Μήτηρ του Κυρίου μου προς με;». Λουκά α΄42-43. Δεν περιορίζεται όμως μόνο σ’ αυτά η Ελισάβετ. Προχωράει και σε μεγάλους επαίνους προς την Παρθένο Μαρία. Ονομάζει την εξαδέλφη της, «Μακαρία», ευτυχισμένη και δοξασμένη δηλαδή. Αλήθεια!... Πόσο μεγάλοι ήταν ακόμα οι έπαινοι της Ελισάβετ όταν προχωράει και σε αποκαλυπτικές τοποθετήσεις. Ονομάζει την εξαδέλφη της. «Μητέρα του Κυρίου».
Η Παναγία μας μπροστά στους επαίνους της Ελισάβετ δεν απαντάει, όπως συνήθως οι άνθρωποι, με ανάλογες περιπτώσεις επαίνων. Δίνει παγκόσμιο δίδαγμα αντιμετώπισης των επαίνων. Στρέφεται, όχι προς την Ελισάβετ, αλλά προς το Θεό και Σωτήρα μας. Σε Κείνον απαντάει και απευθύνει το δικό της δοξολογικό έπαινο. Απαντάει δοξολογικά: «Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριον και ηγαλλίασε το πνεύμα μου επί τω Θεώ τω Σωτήρι μου, ότι επέβλεψεν επί την ταπείνωσιν της δούλης αυτού…, ότι εποίησέ μοι μεγαλεία ο δυνατός και άγιον το όνομα αυτού». Λουκά α΄46-49.
Το δίδαγμα από την απάντηση της Παναγίας στους επαίνους, είναι φανερό. Πολλές φορές ακούμε και ημείς επαίνους από συνανθρώπους μας. Τότε επιστρατεύουμε σε απάντηση και εμείς όλη την κοσμική μας ευγένεια. Ψάχνουμε μάλιστα να βρούμε ανάλογες ’παινετικές λέξεις. Να μην υστερήσουμε και χαρακτηριστούμε αγενείς. Πολλές φορές ακόμα υπερβάλλουμε σε ανταπόδοση επαίνων και για προσόντα που δεν υπάρχουν. Αρέσκονται οι σύγχρονοι άνθρωποι της εποχής μας να αλληλο-επαινούνται, ακόμα και όταν οι έπαινοι δεν προσφέρονται με ειλικρίνεια και εντιμότητα. Είναι τα λεγόμενα κατά συνθήκην ψεύδη. Ξεχνούμε ότι οι γνήσιοι έπαινοι προέρχονται από το Θεό, για αναγνώριση της όποιας ηθικής προσφοράς μας.
Η Παναγία, μας διδάσκει με το παράδειγμά της, πώς να δεχόμαστε και που να αποδίδουμε τους επαίνους. «Τας ευχάς μου τω Κυρίω αποδώσω», ψάλλει και ο Δαβίδ. Ψαλ. ριε΄5. Με δοξολογία του ονόματος του Θεού.                                                      

4. Η υπομονή
Τέταρτη διδασκαλία:
Διδάσκει η Παναγία μας την απέραντη υπομονή.
Δεν ήταν όλη η ζωή της Παναγίας μας ρόδινη και ευχάριστη. Είχε τις καλές και χαρούμενες μέρες της, είχε όμως και θλίψεις πολλές. Σε κάθε περίπτωση εκείνη επιδείκνυε μια πρωτόγνωρη στα ανθρώπινα, υπομονή και καρτερία. Δεν αντιμετώπιζε τις θλίψεις με μεγάλους συγκλονισμούς.
Καλές ήταν οι μέρες όταν έβλεπε τον μικρό Γιο της, τον Ιησού, να μεγαλώνει κοντά της σύμφωνα με όσα είχαν προβλεφτεί από τους θεοκίνητους άνδρες της θείας Αποκάλυψης. Γράφτηκε για τούτο το γεγονός: «Και Ιησούς προέκοπτε σοφία και ηλικία και χάριτι παρά Θεώ και ανθρώποις». Λουκά β΄52. Με όλα τα χαρίσματα μεγάλωνε κοντά στη Μάνα του ο Ιησούς. Αυτή η πρόοδος και η ανάπτυξη του Παιδιού, ήταν η χαρά της Μάνας.
Πολλές όμως ήταν και οι θλίψεις που δοκίμασε η Παναγία μας. Τις προσδιόρισε μάλιστα με σαφήνεια ένας άνθρωπος «δίκαιος και ευλαβής», ο Πρεσβύτης Θεοδόχος Συμεών, μέσα στο Ναό των Ιεροσολύμων. Αυτός ευλόγησε τον Ιωσήφ και τη Μαρία, «και είπε προς Μαριάμ την μητέρα αυτού· ιδού ούτος κείται εις πτώσιν και ανάστασιν πολλών εν τω Ισραήλ και εις σημείον αντιλεγόμενον. Και σου δε αυτής την ψυχήν διελεύσεται ρομφαία». Λουκά β΄34-35. Η προφητεία αυτή του γέροντος Συμεών καταγράφτηκε βαθιά στην καρδιά της Μάνας, της Παναγίας μας. Ήταν μια οξεία και δίστομη ρομφαία, που κατάτρωγε τα σωθικά της για χρόνια. Τόσο μάλιστα, που «διετήρει πάντα τα ρήματα ταύτα εν τη καρδία αυτής». Λουκά β΄51. Συγκλόνιζε την Παναγία μας ο λόγος περί ρομφαίας, του Θεοδόχου Συμεών. Δεν μίλησε ποτέ για τις θλίψεις της η Παναγία μας. Ακόμα και όταν είδε το Μονογενή της κρεμασμένο στο Σταυρό. Υπέμεινε με καρτερία όλες τις θλίψεις της, χωρίς κοπετούς και υπερβολές, κατά τα ανθρώπινα.
Την υποδειγματική διδασκαλία της Παναγίας μας περί υπομονής, την αντιλαμβανόμαστε και εμείς. Ρωτάμε όμως τον εαυτό μας: Μιμούμαστε την υπομονή της Παναγίας; Πολλές φορές την ώρα των θλίψεών μας αναστατωνόμαστε. Γινόμαστε εκτός εαυτών. Φορτώνουμε ευθύνες σε όποιον βρεθεί μπροστά μας. Καταντάμε σαν δαιμονισμένοι. Το χειρότερο δε είναι ότι ζητάμε ευθύνες και από το Θεό. Συμπεριφερόμαστε ως ασεβείς αν και λεγόμαστε πιστοί. Λέμε στο Θεό μας: «Απόστα απ’ εμού, οδούς σου ειδέναι ου βούλομαι». Ιώβ κα΄14. Ξεχνάμε το λόγο του Θεού που μας συμβουλεύει, ότι: «Η θλίψις υπομονήν κατεργάζεται, η δε υπομονή δοκιμήν, η δε δοκιμή ελπίδα, η δε ελπίς ου καταισχύνει». Ρωμ. ε΄3-5.
Διδάσκει η Παναγία μας να έχουμε υπομονή και καρτερία στις θλίψεις μας. Να διακηρύσσουμε πάντα ότι «Δι’ υπομονής τρέχωμεν τον προκείμενον ημίν αγώνα». Εβρ. ιβ΄1.       
           
                                                                                                                                                 
5. Η Επιδεικτικότητα
Πέμπτη διδασκαλία:
Διδάσκει η Παναγία μας την αποφυγή της επιδεικτικότητας.
Η επιδεικτικότητα είναι μια τάση που προέρχεται από τη συμπεριφορά κάποιων ατόμων για επίδειξη ικανοτήτων, προσόντων και κατακτήσεων, υπαρκτών ή ανύπαρκτων. Στοχεύει στη δημιουργία εντυπώσεων από ενέργειες προσωπικές ή από όμοιες κάποιων οικείων ή φίλων. Η επιδεικτικότητα είναι μια καθαρά ανθρώπινη ενέργεια και νόσος, που γίνεται ή θεληματικά και με βάση κάποιας πρόθεσης, ή αθέλητα χωρίς πρόθεση εγωιστικής επίδειξης.
Η Παναγία μας γνώριζε τη θεϊκή ιδιότητα και δύναμη του Κυρίου Ιησού Χριστού, του Παιδιού της. Βρέθηκαν κάποτε μαζί καλεσμένοι σε ένα γάμο, στην πολίχνη της Κανά. Κοσμικό γεγονός. Εκεί και οι Μαθητές του Κυρίου. Η Μάνα διαπιστώνει την έλλειψη κρασιού για το γλέντι. Αμέσως παίρνει μια εντυπωσιακή πρωτοβουλία. Αγνή όμως και άδολη, χωρίς υστεροβουλία. Σαν να θέλει η Παναγία μας, ως Μάνα του Ιησού, να δοθεί θαυματουργική λύση στο πρόβλημα της έλλειψης κρασιού. Γέρνει προς τον Κύριο και του λέγει μυστικά: «Οίνον ουκ έχουσι». Κρασί δεν έχουν. Όπως θα λέγαμε σήμερα, κάμε κάτι εσύ Παιδί μου, με τη θεϊκή δύναμή σου, για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Ήταν μια αθέλητη επιδεικτικότητα εκ μέρους της Παναγίας. Ο καρδιογνώστης Κύριος ως Θεός, δεν αφήνει να νομισθεί ότι η παρέμβαση της Μητέρας του στόχευε στην επιδεικτικότητα. Αμέσως τα πράγματα παίρνουν τη σωστή τους διάσταση. Αυστηρά και κοφτά απαντάει στη Μάνα του, ως Θεός. «Τι εμοί και σοι, γύναι; ούπω ήκει η ώρα μου». Ιω. β΄4. Άλλο, λέγει, είμαι εγώ ως Μεσσίας και άλλο εσύ που με γέννησες ως άνθρωπο. Η θεϊκή μου παρέμβαση είναι δική μου υπόθεση, που εκδηλώνεται στην ώρα της.
Ο Κύριος με την αυστηρή απάντηση στην Παναγία μας, δεν επιπλήττει την Μάνα του. Την επιδεικτικότητα καταδικάζει, με αφορμή την παρέμβαση της Παναγίας μας. Μετά την καταδίκη της επιδεικτικότητας όμως, έρχεται και η ώρα της θείας θαυματουργίας. «εγεύσατο ο αρχιτρίκλινος το ύδωρ οίνον γεγενημένον». Ιω. β΄9.
Έτσι με την παρέμβασή της η Παναγία μας, έδωσε την ευκαιρία στο Γιο της και Μεσσία Ιησού, να καταδικαστεί η επιδεικτικότητα. Είναι μια νοσηρή ψυχοπαθολογική τάση αυτή, με την οποία πολλοί άνθρωποι επιδιώκουν να επιδεικνύονται. Θέλουν να δείχνουν ικανότητες και προσόντα που δεν τους ανήκουν. Να μιλάνε για κατακτήσεις, ακόμα και ψεύτικες, δικές τους ή των παιδιών και των οικείων τους. Το χρέος των Χριστιανών είναι καθαρό. Αφήνουν στα χέρια του Θεού την οποιαδήποτε πρωτοβουλία για ενέργειες που είναι ωφέλιμες και χρήσιμες για όλους μας. Εκδηλώνονται στην ώρα τους.
Η Παναγία, μας διδάσκει. Μακριά η επιδεικτικότητα. Είναι ψυχοπαθολογική νοσηρότητα.           

6. Η Διάκριση
Έκτη διδασκαλία:
Διδάσκει η Παναγία μας την ευλογημένη διάκριση.
«Έκαστος εφ΄ ω ετάχθη». Ο καθένας στη θέση του, αποφάνθηκε απ’ τα παλιά η Ελληνική Πλατωνική φιλοσοφία. Όχι όλοι για όλα, αλλά ο καθένας για κείνο που μπορεί και είναι προορισμένος, κρατώντας απόσταση από έργα αλλότρια και ξένα. Έτσι αποφάνθηκε διαχρονικά και ο θυμόσοφος λαός μας. Αυτήν την τοποθέτηση την εκφράζουμε με μια λέξη: Διάκριση!...
Η Παναγία μας, αυτήν την αρχή τηρούσε απαρέγκλιτα σε όλη τη ζωή της. Ήταν η Μάνα που έγινε το μέσον για την ανθρώπινη παρουσία στον κόσμο του Υιού και Λόγου του Θεού, του Ιησού Χριστού. Του δευτέρου προσώπου της Αγίας Τριάδος. Ήρθε στον κόσμο, για να επιτελέσει το έργο της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους. Βρισκόταν όμως η Παναγία πάντοτε μαζί του σε όλες τις εκδηλώσεις του, με την φροντίδα και τη λαχτάρα της Μάνας. Στην Κανά είδαμε ότι την ώρα του γάμου, κατάλαβε ότι η θέση της στο εξής κοντά στο έργο του Παιδιού της για τη σωτηρία του κόσμου, δεν έπρεπε να είναι παρεμβατική. Παρακολουθούσε οπωσδήποτε τις κινήσεις του Ιησού, αλλά με διάκριση και από μακριά. Οι Μαθητές γνώριζαν πολύ περισσότερα για το έργο του Κυρίου, σύμφωνα με τις διδαχές του. Εκείνη δεν επέμβαινε ανάμεσά τους. 
Ως Μάνα έμεινε σε απόσταση, όχι μόνο από ενέργεια ή εντολή του Κυρίου που είχε προσωπικό έργο να επιτελέσει, αλλά και από δική της διακριτική επιθυμία. Άλλωστε ζούσε με τις φίλες της, τις μαθήτριες του Κυρίου. Εκείνες, μαζί με την Παναγία μας, κινούνταν σε διακριτική απόσταση. Αυτό γινόταν και εκ μέρους όλων των γνωστών και συγγενών του Κυρίου. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς το βεβαιώνει με έμφαση. «Ειστήκεισαν δε πάντες οι γνωστοί αυτού από μακρόθεν, και γυναίκες αι συνακολουθήσασαι αυτώ από της Γαλιλαίας, ορώσαι ταύτα». Λουκά κγ΄49. Οπωσδήποτε μεταξύ αυτών όλων και η Μητέρα του Κυρίου, η Παναγία μας, στεκόταν διακριτικά μακριά του.
Ήθελε να μας διδάξει η Παναγία μας, ότι πρέπει να γνωρίζουμε τη δική μας αποστολή και τοποθέτηση απέναντι στο έργο των συγγενών μας. Ακολουθούμε πολλές φορές όμως όλοι μας διαφορετικό δρόμο. Ξεχνάμε το απόφθεγμα των σοφών μας και τη διακριτικότητα της Παναγίας μας. «Έκαστος εφ΄ ω ετάχθη»!... Η συμπεριφορά μας τότε γίνεται απαράδεκτη. Θέλουμε να έχουμε το λόγο μας μπροστά. Από την έλλειψη διακριτικότητας πολλά κακά μπορούν να μας συμβούν. Πολλές διαμάχες βασανίζουν εμάς και τους δικούς μας από αλόγιστες παρεμβάσεις, ο ένας στον άλλο.
Η Παναγία μας σε όλη τη ζωή της έδινε τη διδασκαλία και συμβουλή της. Ήταν, ένας περιορισμός διακριτικά στο δικό μας έργο και την αποστολή μας. Όχι ανάμειξη σε αλλότρια έργα και αποστολές.                                             

7. Ο πόνος
Έβδομη διδασκαλία:
Την αντιμετώπιση του πόνου διδάσκει η Παναγία μας.
Γράφτηκε ποιητικά για τον πόνο και είναι αλήθεια:
«Ο πόνος μου δάσκαλος να γίνει. Αυτός να με θεριέψει.
Στα δύσκολα να με ξυπνάει κι ούτε στα εύκολα να με αφήνει».
Τον πόνο έζησε στην πράξη και σε όλη την έκτασή του η Παναγία μας. Βλέπουμε την εικόνα της μπροστά στο Σταυρό εκεί στο Γολγοθά, σε κατάσταση σιωπής, αλλά και απόλυτου πόνου. Συνοδευόταν από γυναίκες φίλες και συγγενείς μαζί με τον αγαπημένο Μαθητή, τον Ευαγγελιστή Ιωάννη. Ανθρώπινα, βλέπουμε τη Μάνα δίπλα στον μοναχογιό που αργοπεθαίνει κρεμασμένος στο Σταυρό, ανάμεσα σε κακούργους. «Ειστήκεισαν δε παρά τω Σταυρώ του Ιησού η Μήτηρ αυτού και η αδελφή της μητρός αυτού, Μαρία η του Κλωπά και Μαρία η Μαγδαληνή». Ιω. ιθ΄25.
Εκεί, μ’ αυτήν την παράσταση η Παναγία μας, χωρίς κοπετούς και υπερβολικούς θρήνους, ξεσπάει σε ένα βουβό και αξιοπρεπές μητρικό κλάμα. Φέρνει στο νου της τα περασμένα. Κλαίει σαν Μάνα και διδάσκει την ορθή αντιμετώπιση του πόνου. Φέρνει στη μνήμη της την πολυτάραχη διαδρομή του Ιησού σε έναν κόσμο που παθόδερνε μεταξύ ανομίας και συμφερόντων.
Σκέπτεται ανθρώπινα η Μάνα και ξεσπάει με ευλαβικό πόνο: 
«Όλα αυτά τα σκέπτομαι και θλίβομαι και κλαίω,
γιατί σε είδα στο Σταυρό μέσα σε δυο κακούργους!
Γλυκιά μου άνοιξη καλή, γλυκό μου παλικάρι
πως χάθηκε η ομορφιά, πως έφυγεν η νιότη
και βρίσκεσαι δυο βήματα έξω από τον τάφο;
Θρηνώ με πίκρα δυνατή μέσα στα σωθικά μου
με πληγωμένη την καρδιά στενάζω με οδύνη
κτυπώ το στήθος δυνατά, ξεπλέκω τα μαλλιά μου
και βασανίζομαι πολύ για συμφορά μεγάλη.
Αλίμονο σε μένανε, ω! θεϊκό παιδί μου
αλίμονο σε μένανε, ω! φως όλου του κόσμου!
Χάνεσαι απ’ τα μάτια μου θείας γενιάς, παιδί!
Αισθάνομαι τις στρατιές όλων των Αρχαγγέλων
να τρέμουνε από ψηλά και δόξα! να φωνάζουν
για όσα έργα βλέπουνε που δε χωράει ο νους!
Πως θα βαστάξω τώρα εγώ αυτή τη συμφορά
να μείνω ολομόναχη κι’ ορφάνια να γνωρίσω;».
Με τη διδακτική αντιμετώπιση του πόνου από την Παναγία μας, προβληματιζόμαστε και εμείς για ανάλογες συμπεριφορές. Με την εκδήλωση του πόνου δεν χάνονται όλα. Πολλές φορές ο πόνος, μας διδάσκει. Ιδιαιτέρως όταν ταυτίζεται με τον τρόπο που τον αντιμετώπιζε η Παναγία μας. Δικό μας το χρέος να θεωρούμε τον πόνο μας δάσκαλο. Μας θεριεύει, μας ξυπνάει, μας ευεργετεί. Ο πόνος υποδεικνύει το πρόβλημα, ο πιστός Γιατρός το θεραπεύει με επιτυχία. Εμείς απολαμβάνουμε την ευεργεσία του.                                  

8. Η ελπίδα
Ογδόη διδασκαλία:
Διδάσκει η Παναγία μας την ελπίδα στις δυσκολίες.
Την ελπίδα της Αναστάσεως εξαγγέλλει και διακηρύσσει η Παναγία μας, όταν το σκοτάδι με την Σταύρωση του Κυρίου στο Γολγοθά, κάλυπτε την οικουμένη. Βεβαιώθηκε τούτο: «Από δε έκτης ώρας σκότος εγένετο επί πάσαν την γην έως ώρας ενάτης». Ματ. κζ΄45. Αυτήν την διδασκαλία της ελπίδας της Αναστάσεως, μας παραδίδει η Παναγία μας με αγάπη. Εκείνη στη συνέχεια, μένει μακριά από τη διαδικασία της ταφής του Κυρίου. Πιστή στις εξαγγελίες των Προφητών και τα διδάγματα του Νόμου της θείας Αποκάλυψης, ανάμικτες με τα αισθήματα εκ της μητρικής προσδοκίας, αναμένει σιωπηλά και ελπίζει. Η Ανάσταση ως προσδοκία των λαών όλου του κόσμου συνείχε την ύπαρξή της. Ο ιερός Υμνογράφος της Εκκλησίας μας, περιγράφει με σαφήνεια το αναμενόμενο γεγονός για λογαριασμό της Παναγίας μας. Απευθύνεται στον Κύριο και Θεό της, με την ελπίδα της Αναστάσεως. Υμνογραφείται φανταχτερά: «Ου φέρω καθοράν σε αδίκως σταυρούμενον· σπεύσον ουν ανάστηθι, όπως ίδω καγώ σου την εκ νεκρών τριήμερον εξανάστασιν». Απόστιχα των Παθών. Ο λόγος τούτος της Παναγίας, την ελπίδα εξαγγέλλει.
Με καρτερικότητα η Παναγία μας περίμενε την Ανάσταση του Χριστού. Χωρίς κομπασμούς και κοπετούς, σιωπηλά ζει εσωτερικά τη «Ρομφαία» που προφήτεψε ο Συμεών. Ζωντανά περιγράφει, σύγχρονος ποιητής, την προσδοκία και την ελπίδα της Αναστάσεως, ως διδασκαλία της Παναγίας μας.
Βάζει στο σκεπτικό της Παναγίας την «Ελπίδα ζώσαν δι΄ Αναστάσεως Ιησού Χριστού εκ νεκρών». Α΄ Πέτ. α΄3. Ψάλλει για λογαριασμό της:
«Κι εγώ μέσα στη λύπη μου και μέσ’ τα βάσανά μου
δεν το αντέχω να θωρώ τον άδικο σταυρό σου.
Γροικάω τη Ανάσταση, τη λύτρωση προσμένω.
Σαν άνθρωπος στον κόσμο αυτό τη Χάρη περιμένω,
αυτή που επαγγέλθηκαν Προφήτες παλαιοί
                         που κίνησε τη γλώσσα τους Θεού η προσταγή.        
Γιατί Θεός θ’ αναστηθεί απ’ τον καινούριο τάφο!
Δε θα ’ναι γιος μου ανθρώπινος με χωματένιο σώμα
θα ’ναι Θεός αιώνιος, μ’ αγάπη και συμπόνια!».
Αυτήν την ελπίδα στην Ανάσταση του Χριστού, μας διδάσκει η Παναγία μας. Ελπίδα όμως μας διδάσκει και μας εμπνέει και για τη δική μας ανάσταση. Αυτήν που επαγγέλθηκε και μας υποσχέθηκε, όχι κάποιος Προφήτης, αλλά ο ίδιος ο Χριστός, ότι θα ικανοποιήσει κάθε πιστό και συνεπή αγωνιστή. «Εγώ αναστήσω αυτόν εν τη εσχάτη ημέρα». Ιω. στ΄54.
Με τη διδακτική ελπίδα της η Παναγία μας, δίνει νόημα στη ζωή μας. Μας θυμίζει για άλλη μια φορά την υπόσχεση που δίνουμε σε ώρα λατρείας με το Σύμβολο της Πίστεώς μας. «Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών».      


9. Η χαρά
Ενάτη διδασκαλία:
Το αίσθημα και την αρετή της χαράς διδάσκει η Παναγία μας.
Τη χαρά της Αναστάσεως ζούσε μέσα της η Παναγία μας, παρά τον ορυμαγδό της παραπληροφόρησης των αρχόντων. Όταν πάντες οι νουνεχείς, οι μυαλωμένοι, «δια τον φόβον των Ιουδαίων», είχαν κρυφτεί στα «υπερώα», εκείνη παρακολουθούσε τα γενόμενα και ενδόμυχα ζούσε τη δική της χαρά. Τη χαρά της Αναστάσεως. Όχι βεβαίως από ειδική πληροφόρηση, αλλά από πίστη στις προρρήσεις των Προφητών και από μητρική διαίσθηση. Ήταν βέβαια η ίδια πληροφόρηση που είχε και ο υγιής και νομοταγής λαός των Ιουδαίων, κόντρα στον όχλο των αρχόντων και των σταυρωτών.
Μέσα της η Παναγία μας πρόβλεπε με βεβαιότητα την Ανάσταση. Ποιητικά εκφράστηκαν τα αισθήματά της, με σύγχρονη στιχουργία. 
«Κάτι ακούω να ’ρχεται, κάτι βλέπω να ’ράζει,
μια προσδοκιά ουρανόφερτη και μια ζωή καινούρια
φέρνει χαρούμενη ζωή,  Α ν ά σ τ α σ η  τη λένε!
Για να σκορπίσει τη χαρά, αγάπη να διδάξει,
σ’ όλη την πλάση Θέωση, με κρίση να μοιράσει!»
Αυτήν την δική της χαρά διδάσκει και σε μας η Παναγία μας. Τη χαρά της προσμονής και της αποδοχής της Αναστάσεως, που προέρχεται από την πίστη και μόνον. Δεν χρειάστηκε η Παναγία την έρευνα του κενού Τάφου, ούτε το μήνυμα κάποιου Αγγέλου. Δεν επεδίωξε να ακούσει ότι: «Ηγέρθη, ουκ έστιν ώδε· ίδε ο τόπος όπου έθηκαν αυτόν». Μάρ. ιστ΄6. Είχε θεμελιωμένη τη χαρά της στην πίστη και όχι στην εμπειρία. Γνώριζε καθαρά ότι: «Μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες». Ιω. κ΄29.
Μοναδικό δίδαγμα χαράς δίδαξε η Παναγία μας με τον τρόπο της αντιμετώπισης κορυφαίου γεγονότος της ζωής της. Εκείνη έδωσε στον κόσμο μας το μήνυμα της χαράς. Χωρίς να τρέξει, χωρίς να μιλήσει, χωρίς να συγκλονιστεί. Μας έμαθε να χαιρόμαστε την Ανάσταση του Κυρίου διαρκώς. Πέραν αυτών η Παναγία μας στέκεται ακοίμητος φρουρός τήρησης του πνεύματος της χαράς. Στην Ορθοδοξία μας η διδασκαλία της χαράς από την Παναγία μας αποτελεί συγκλονιστικό σύνθημα και μάθημα.
Θα λέγαμε λοιπόν:
Χαρείτε Χριστιανοί την Ανάσταση και την αλήθεια.
Χαρείτε Χριστιανοί για τη θεότητα του Χριστού.
Χαρείτε Χριστιανοί για την ελπίδα ζωής που έχετε μπροστά σας.
Χαρείτε Χριστιανοί για τη χαρά που δόθηκε στον κόσμο.
Χαρείτε Χριστιανοί γιατί ο Θεός έδειξε τη σωστική αγάπη του.
Χαρείτε Χριστιανοί την ενότητα που χάρισε η Ανάσταση του Χριστού.
Η Ανάσταση του Χριστού δίνει ζωή, νόημα και χαρά.
Το «Χαίρετε» ήταν η πρώτη λέξη του Κυρίου στις Μυροφόρες και τον κόσμο.
Είναι η  λέξη που τα λέει όλα!...
«Αγαλλιάσθε, δίκαιοι εν Κυρίω». Ψαλ. λβ΄1.     
                                                                       
10. Η νέα εποχή
Δεκάτη διδασκαλία:
Διδάσκει η Παναγία μας πίστη και αφοσίωση στην Καινή Διαθήκη.
Η Παναγία μας έζησε την εποχή της. Ακολούθησε τα προστάγματα των θεοκίνητων προσωπικοτήτων του καιρού της. Τα πρώτα χρόνια της τα έζησε υπάκουη και πειθαρχημένη στο Νόμο και τις διδαχές της Παλαιάς Διαθήκης. Ήταν ο Νόμος του Θεού. Τέλεσε όλα όσα εκείνος όριζε και αποκάλυπτε για τον άνθρωπο. Παρακολούθησε βήμα – βήμα την αποκαλυπτική διαδρομή και διδασκαλία του Υιού και Θεού της. Βίωνε πρακτικά τις προοπτικές που έδινε ο λόγος του Ιησού. Έτσι αντιμετώπισε την τρίχρονη διαδρομή μιας Χριστολογικής πορείας και απόκτησε τα εφόδια της περαιτέρω διαβίωσής της. Στεριωμένη στα αποκαλυπτικά της νέας υπερκόσμιας διδασκαλίας, βίωνε προσωπικά μια νέα εποχή. Ζούσε την Καινή Διαθήκη με όλο το υπερβατικό μεγαλείο της. Δεν επηρεάστηκε όμως από τα νοσηρά καμώματα ενός αρρωστημένου καθεστώτος. Του κατεστημένου των συμφεροντολόγων και εκμεταλλευτών του Νόμου των Πατριαρχών, των Προφητών και των Δικαίων της Παλαιάς Διαθήκης. Των ηγετών δηλαδή του όχλου. Των Γραμματέων και Φαρισαίων.
Με αυτόν τον οπλισμό η Παναγία μας έζησε την αυγή της Καινής Διαθήκης. Την αποδέχτηκε με αναστάσιμη χαρά. Την βίωσε με σεμνοπρεπή σιωπή. Την δίδαξε με ψυχική καλλιέπεια και διδακτική ωριμότητα. Μόνο για κείνους που οχλαγώγησαν άφησε το λόγο στον ανώνυμο παρατηρητή. Να τους δικάσει δηλαδή, με την ήρεμη σκέψη της ιστορίας.       
«Που θα κρυφτούν οι ένοχοι, όταν στην ιστορία
καταγραφούνε τα σωστά με ήρεμη τη σκέψη
κι’ αποδοθούν τα πρέποντα ’πως γίνεται στον κόσμο!
Δεν θα μπορέσει για πολύ το άδικο να ζήσει
και προσδοκώ μια ξαστεριά, μια λαμπροφόρα μέρα
να εμφανιστεί μέσ’ τη ζωή τα σκότη ν’ αφανίσει!
Τότε η νέα μας ζωή, Κτίση θα λέγεται Καινή».
Σύντομος ήταν ο χρόνος μέχρι την Ανάληψη του Κυρίου. Η Παναγία μας βρισκόταν κοντά στους Μαθητές του Παιδιού της. Τα πρώτα βήματα της νέας εποχής στερεώνονταν με τις εμφανίσεις του Αναστάντος Χριστού. Παρακολουθούσε τις συνεχείς εμφανίσεις του μπροστά σε όλους τους πολυπληθείς αδελφούς. Άκουε τα Αναστάσιμα μηνύματα της Καινής Διαθήκης μαζί με τις υποθήκες του και παρακολούθησε την Ανάληψή του.
Ιδού πως έγινε:
«Εν τω ευλογείν αυτόν αυτούς διέστη απ’ αυτών και ανεφέρετο εις τον ουρανόν». Λουκά κδ΄51. Έζησε στη συνέχεια η Παναγία μας, το μεγαλείο της Πεντηκοστής. Μας δίδαξε την προσήλωσή μας στην Καινή Διαθήκη, τη νέα κτίση. Έτσι έκλεισε ο κύκλος των διδασκαλιών της Παναγίας.
Με τη Μετάστασή της αργότερα, ένα ήταν το αίτημά της από τον Κύριο Ιησού Χριστό που κατέβηκε και την παρέλαβε ο ίδιος για τον ουρανό.
Ζήτησε:
Να μείνει ψυχικά και πνευματικά στον κόσμο για να συμπαρίσταται στους πιστούς και αγωνιζόμενους συνανθρώπους της.
Της παραχωρήθηκε αυτό το δικαίωμα.
Έτσι αναφωνούμε: «Τον κόσμον ου κατέλιπες, Θεοτόκε!!...».   

Απολογιστικά
Διδασκαλίες πολλές γνώρισε και άκουσε ο κόσμος ανά τους αιώνες. Διδασκαλίες από σοφούς με βαρύγδουπες περγαμηνές, αλλά και από απλοϊκούς ανθρώπους, εκφραστές της λαϊκής σοφίας. Διδασκαλίες με θέσεις θετικές και με απόψεις αρνητικές. Πολλές από αυτές στόχευαν στην αναζήτηση και παρουσίαση των μυστηρίων του κόσμου. Θεσμοθετήθηκαν μάλιστα και ειδικοί οργανισμοί αναγνώρισης αποκτημάτων σοφίας. Ακαδημίες, λογοτεχνικές συντεχνίες, Νοβέλ (Nobel) βραβείων και άλλα. Όλες όμως οι ανθρώπινες διδασκαλίες περιορίζονταν σε μια τελετική παρουσίαση. Σπάνιες έως ανύπαρκτες οι συνοδευτικές πρακτικές της ανθρώπινης σοφίας.
Η περίπτωση των διδασκαλιών της Παναγίας μας, είναι μοναδικές. Δεν διδάχτηκαν μετά λόγου σοφίας, ούτε καταγράφτηκαν σε κείμενα ακαδημαϊκά ή λογοτεχνικά. Δεν απευθύνθηκαν μόνο σε περιορισμένο ακροατήριο, έτοιμο να αποδεχθεί ή να απορρίψει. Απευθύνθηκαν στο σύνολο των ανθρώπων όλων των εποχών και όλων των αιώνων. Αναζήτησαν τους λαούς όλου του κόσμου με δυνατότητα να τις αποδεχθούν. Περιλάμβαναν μια δύναμη αποδοχής πρωτόγνωρη και νεόφαντη. Συνοδεύονταν με την δύναμη και ισχύ μιας Μητέρας που γνωρίζει να υλοποιεί την ευμένεια ενός Δεσπότη. Οι διδασκαλίες της Παναγίας μας, περιλάμβαναν ακόμα και ένα μυστικό. Προέρχονταν από την πρακτική που δίνει το βίωμα και το παράδειγμα ζωής της διδάσκουσας Παναγίας. Ό,τι και όσα δίδαξε τον κόσμο η Παναγία μας, ήταν πορίσματα και εμπειρίες της καρδιάς της. Ο λόγος της δεν ήταν άλλο, παρά μόνο το προσωπικό της παράδειγμα για τη σωτηριώδη πορεία του κόσμου.
Για του λόγου δε το αληθές, ως προς τη διδασκαλία της Παναγίας, μπορούμε απολογιστικά να συμπεράνουμε.

Η Παναγία μας:
Δίδαξε την αρετή της ευλογημένης σιωπής με απόλυτη σιωπή σε όλη τη ζωή της.
Υπέδειξε την απόλυτη υποταγή της στο θέλημα του Θεού, χωρίς υπολογισμούς.
Έδωσε εμφανές διαχρονικό υπόδειγμα αντιμετώπισης των ανθρώπινων επαίνων.
Καλλιέργησε μιαν απόλυτη υπομονή μπροστά στα βάσανα και τις δυσκολίες της ζωής.
Καταδίκασε την επιδεικτικότητα, ως νοσηρό παθολογικό και αποβλητέο σύμπτωμα.
Θεώρησε τη διάκριση ως μέγιστη κατάκτηση του ανθρωπισμού διαχρονικά.
Ανέδειξε τον πόνο στη δημιουργική και παραγωγική αποστολή του, για να μην ανησυχούμε.
Τοποθέτησε την ελπίδα στη θέση της για αντιμετώπιση κάθε προβληματικής εξέλιξης.
Αξιολόγησε τη χαρά ως στοιχείο συνοδευτικό και απαραίτητο των αγωνιστών της ζωής.
Η εποχή της Καινής Διαθήκης με αιώνια διάρκεια, βιώθηκε σταθερά. Σ’ αυτή να προσβλέπουμε πάντα.
Για τούτο και η Παναγία μας, «Τον κόσμον ου κατέλιπε!!...».
Παρακολουθώντας τη διδακτική πορεία και παρουσία στον κόσμο της Παναγίας μας, μπορούμε να ανακαλύψουμε και άλλες διδασκαλίες της. Περιοριστήκαμε όμως στις κυριότερες, τις οποίες επιλέξαμε και ερανιστήκαμε από την ιδιωτική και δημόσια ζωή της. Καταγράφηκαν όλες οι διδαχές της Παναγίας μας διακριτικά και με σαφήνεια, βγαλμένες από τα ιερά κείμενα της Αγίας Γραφής, σε μορφή ενοτήτων διδαχών.
Χρέος μας να ακούσουμε καλά τις διδασκαλίες της Παναγίας μας και να ψάλουμε με χαρά. «Δεύτε ανυμνήσωμεν λαοί την Παναγίαν Παρθένον αγνήν» Δοξαστικό Εσπερινού Κοιμήσεως.
                                      
Ιερά Πόλις Μεσολογγίου 3η Ιουνίου 2012
Εορτή της Πεντηκοστής

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΠ. ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ



Διδασκαλίες της Παναγίας μας

«Τον κόσμον ου κατέλιπες, Θεοτόκε»                                                                                              Απολυτίκιον Κοιμήσεως Θεοτόκου

Αφιέρωμα
Στην Ιερά Μονή Προυσού

Προσφώνηση

Αγαπητοί Προσκυνητές, καλημέρα σας.
Η Ιερά Μονή της Υπεραγίας Θεοτόκου Προυσού, σας καλωσορίζει και εύχεται να έχετε τη Χάρη και την ευλογία της Παναγίας μας. Ταυτόχρονα επιθυμεί να γνωρίζετε ότι ο τόπος όπου περπατάτε είναι Ιερός. Είναι επιλεγμένος από την ίδια την Παναγία μας. Διάλεξε αυτόν τον τόπο για να στήσει το θρόνο της Ιεράς και Σεβασμίας Εικόνας της, που περιπλανήθηκε διωγμένη από τον τόπο της στην Προύσα της Μικράς Ασίας. Μέχρι να φτάσετε να ασπασθείτε την Ιερά Εικόνα της Παναγίας μας, παρακαλείσθε να αφιερώσετε μαζί τη σκέψη σας στη Χάρη της. Συγχρόνως παρακαλείσθε να ακούτε και τις Διδασκαλίες της Παναγίας μας, όπως αναφέρονται στα Ιερά Βιβλία της Αγίας Γραφής, τα βιβλία των Πατέρων της Εκκλησίας μας και τους Ύμνους των Ιερών Υμνογράφων. Επιθυμία της Ιεράς Μονής μας είναι να πάρετε μαζί με την ευλογία της Παναγίας μας και τα όσα Εκείνη δίδαξε στην επίγεια ζωή της.
Παρακολουθείστε τώρα, με προσοχή:

Εισαγωγικά
Με επιτυχία ο ιερός Υμνογράφος περιέγραψε τη θέση της Παναγίας μας μέσα στον κόσμο. Θα τον ακούσουμε, αφού πρώτα παρακολουθήσουμε τη διαδρομή της. Θαυμαστός ήταν ο τρόπος της Γεννήσεώς της, με γεννήτορες τον Ιωακείμ και την Άννα. Μικρή παιδούλα, στα τρία χρόνια της, αφιερώνεται στο Ναό του Θεού. Μένει μέσα στα «Άγια των Αγίων», για δώδεκα χρόνια. Μεγάλη και πρωτοφανής τιμή για Γυναίκα. Εκεί τρέφεται από Αγγέλους, αποσταλμένους του Θεού. Ακολούθησε πιστά όσα όριζε ο Μωσαϊκός Νόμος. Έζησε ολόκληρη τη ζωή της η Παναγία κοντά μας, μαζί μας, ως Μητέρα του Κυρίου Ιησού Χριστού. Μετατέθηκε στους ουρανούς χωρίς να εγκαταλείψει τον κόσμο. «Τον κόσμον ου κατέλιπες, Θεοτόκε». Έτσι θα ψάλλει ευλαβικά ο ιερός Υμνογράφος. Ήταν αυτό ένα δυνατό αίτημα της Παναγίας, προς τον Υιό της και Κύριο και Θεό της. Έμεινε κοντά μας για να παρακολουθεί τον κόσμο, να τον προστατεύει και να συνεχίζει να τον διδάσκει. Να τον διδάσκει; Ναι!... Η Παναγία μας είναι ο μεγαλύτερος διαχρονικός Διδάσκαλος του κόσμου. Όλης της Οικουμένης, δηλαδή. Και του καθενός μας χωριστά. Με ποιες διδασκαλίες;                                                      
Πολλοί λόγιοι και σοφοί νομομαθείς και Ακαδημαϊκοί, αναζήτησαν διδασκαλίες της Παναγίας. Ακόμα και απομνημονεύματά της. Έψαξαν στις μεγάλες βιβλιοθήκες του κόσμου. Τίποτα δεν βρήκαν. Η παγκόσμια γραμματολογία δεν κατέγραψε δικά της κείμενα. Ομιλίες από το στόμα της δεν απαγγέλθηκαν. Αποφθέγματα δικά της δεν κυκλοφόρησαν. Παρ’ όλ’ αυτά όμως, ακούμε τον ιερό Υμνογράφο στον Ακάθιστο Ύμνο, να την χαιρετάει με πρωτάκουστους επαίνους. Επιστρατεύτηκαν λαλίστατοι λογάδες να την μπλοκάρουν σε μια διαλογική κουβέντα και δεν μπόρεσαν να αρθρώσουν ούτε ένα λόγο. Είδαν οι λαοί την ταπείνωση των σοφών μπροστά στη Θεοτόκο και αναφώνησαν. «Ρήτορας πολυφθόγγους, ως ιχθύας αφώνους, ορώμεν επί σοι Θεοτόκε». Πολυλογάδες ρήτορες δηλαδή, μπροστά στη δύναμη του λόγου της Θεοτόκου, που εκφράζεται με το παράδειγμά της, μένουν άφωνοι σαν τους ιχθύες. Τα ψάρια!
Παρά ταύτα όμως η Παναγία μας δεν έπαψε ποτέ να μας διδάσκει. Ο λόγος της είναι σεμνός, γεμάτος καλοσύνη και αγάπη. Μας μιλάει με την καρδιά της στην καρδιά μας. Γνωρίζει τις επιθυμίες μας και απαντάει. Δεν είναι δικό της το πρόβλημα της ακοής. Είναι δικό μας. Εμείς ελεγχόμαστε αν την ακούμε ή όχι και αν την προσέχουμε. Σήμερα θα αποτολμήσουμε να καταγράψουμε τις συγκεκριμένες διδασκαλίες της Παναγίας μας. Τις ανακαλύψαμε στα ιερά κείμενα της Αγίας Γραφής. Όλες οι διδασκαλίες της Παναγίας μας είναι χαρακτηριστικά τεκμηριωμένες και δυνατές. Προέρχονται από τη δύναμη της προσωπικότητάς της. Αποτελούν συγχρόνως και ενότητες αρετών που καλύπτουν όλες τις απαιτήσεις μιας παρατεταμένης πνευματικής προσπάθειας στην ανοδική πορεία μας για την κατάκτηση του ουρανού.     
Παρουσιάζουμε στη συνέχεια με λίγα λόγια, τις κυριότερες διδασκαλίες της Παναγίας μας. Ας τις ακούσουμε.

1. Η σιωπή
Κυρίαρχη διδασκαλία της Παναγίας μας είναι η σιωπή.
Είναι σπουδαία διδασκαλία με διαχρονικότητα η ευλογημένη σιωπή. Πέρασε τη ζωή της η Παναγία μας μέσα σε μια ιδιαιτέρως διδακτική σιωπή. Την ευλογημένη σιωπή απ’ το Θεό, αλλά και την βοώσα και ασίγαστη σιωπή. Ακολούθησε τη σιωπή που είχε τη δύναμη να κατεβάζει το Θεό στη γη και να μιλάει στις ψυχές των ανθρώπων. Συγκλονιστικά γεγονότα συμβαίνουν στην εποχή της Παναγίας. Εκείνη όμως τα παρακολουθεί με ενδιαφέρον, αλλά σιωπά. Δεν ακολουθεί την προπέτεια των ανθρώπων, που αρέσκονται να μιλάνε πολύ. Σιωπηλά η Παναγία μας, φωνάζει και περιμένει και εμάς ακόμα να την επικαλούμαστε και να ζητάμε τη βοήθειά της. Η σιωπή ήταν από την εποχή της Παλαιάς Διαθήκης μια μεγάλη αρετή και διδασκαλία. Με σιωπηλή προσευχή επικοινωνούσε και ο μεγάλος Μωυσής με το Θεό. Ενδόμυχα παρακαλούσε το Θεό να του συμπαρίσταται στις δυσκολίες του να οδηγεί έναν δύστροπο λαό, στη γη της επαγγελίας. Ο Θεός λάβαινε τις προσευχές του. Πάντοτε απαντούσε στη σιωπή του Μωυσή με τρόπο μάλιστα εντυπωσιακό. Έλεγε: «Τι βοάς προς μεΕξόδου ιδ΄15. Η ευλογημένη σιωπή του Μωυσή έφτανε στο Θεό ως μια μεγάλη βοή. Τότε, «ανάγκαζε» το Θεό να επεμβαίνει και να ικανοποιεί τα αιτήματα για την ηρεμία και τη σωτηρία του λαού από τους εχθρούς του.
Μεγάλη διδασκαλία η σιωπή. Στηρίζεται στην ακλόνητη πίστη της βοήθειας του Θεού. Όλοι οι Ασκητές και οι πιστοί αγωνιστές, μιμούμενοι τη σιωπή της Παναγίας μας, σιωπηλά επικοινωνούσαν ανέκαθεν με το Θεό. Εκείνοι με τη σιωπή τους κέρδιζαν την εύνοια του Θεού. Έτσι καθιέρωσε τη σιωπή και η Ορθόδοξη Εκκλησία μας, ως μεγάλη διδαχή και διακεκριμένη αρετή.
Απέναντι στη σιωπή της Παναγίας μας προβληματιζόμαστε και εμείς και οφείλουμε να τοποθετηθούμε. Μη γινόμαστε λαλίστατοι και μάλιστα εκεί που δεν μας πέφτει λόγος. Πολλές φορές η πολυλογία, μας οδηγεί σε παρεκτροπές. Με σιωπή πλησιάζουμε το θρόνο του Θεού. Με σιωπή περπατάμε στους τόπους των προσκυνημάτων. Με σιωπή κουβεντιάζουμε με την Παναγία μας. Με σιωπή μπορούμε να καταλάβουμε ότι στην κορυφή της ομορφιάς, της αρμονίας και της σοφίας βρίσκεται μόνο η αρετή. Αυτή η ευλογημένη αρετή που διδάσκει η Παναγία μας και από την οποία έχουμε όλοι μας ανάγκη.
Μεγάλη η διδασκαλία της Παναγίας μας περί της αξίας της σιωπής. Ας την εφαρμόσουμε στη ζωή μας.      
                               
2. Η υποταγή
Δεύτερη διδασκαλία:
Διδάσκει η Παναγία μας την απόλυτη υποταγή.
Είναι διδασκαλία της Παναγίας μας με υπέροχο θεοκίνητο περιεχόμενο η υποταγή στο θέλημα του Θεού. Παραμέρισε η Παναγία μας τις δικές της θελήσεις και υποτάχτηκε στη θέληση του Θεού. Χαρμόσυνο ήταν το μήνυμα που έφερε απ’ τον Ουρανό ο Αρχάγγελος Γαβριήλ. Πετάχτηκε μέχρι τη Ναζαρέτ, με θεϊκή εντολή, να συναντήσει μία μικρή Παρθένο. Το σπίτι, φτωχικό. Η διαμονή, ταπεινή. Η Παρθένος, χωρίς τίτλους και περγαμηνές. Ο Μνηστήρας της ο Ιωσήφ, απλός ξυλουργός. Το μήνυμα όμως, ήταν παγκόσμιας εμβέλειας. Ευαγγελισμός!... «Χαίρε, κεχαριτωμένη· ο Κύριος μετά σου· ευλογημένη συ εν γυναιξί». Λουκά α΄28. Στην έκπληξη της Παρθένου Μαρίας, ο Αρχάγγελος περιγράφει το μήνυμα της αποστολής του. Εκείνη, υποταγμένα κουβεντιάζει με τον Αρχάγγελο. Διευκρινίζει το περιεχόμενο του μηνύματος. Ακούει: «Πνεύμα Άγιον επελεύσεται επί σε και δύναμις υψίστου επισκιάσει σοι· διό και το γεννώμενον άγιον κληθήσεται Υιός Θεού». Λουκά α΄35. Τότε η Παναγία μας ξεχνάει τον εαυτό της. Αφήνεται απόλυτα στα χέρια του Θεού. Υποτάσσεται!.... Αναφωνεί με ευπρέπεια και σεμνότητα την υποταγή της στο θέλημα του Θεού. Ταυτόχρονα διαγγέλλει τη διδασκαλία της προς την οικουμένη. «Ιδού η δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου». Λουκά α΄38. Είναι μια όμορφη υποταγή και τοποθέτηση.
Στο διδακτικό μήνυμα της Παναγίας μας, που λέγεται υποταγή στο θέλημα του Θεού, εστιάζεται και ο δικός μας προβληματισμός. Ακούμε με δέος και σεβασμό αυτή τη διδασκαλία της Παναγίας μας, που εκδηλώνεται με τη δική της υποδειγματική παρουσία. Πολλές φορές και εμείς βρισκόμαστε μπροστά σε πολλά και σε χαρμόσυνα μηνύματα. Διερωτόμαστε όμως. Ποια είναι η στάση μας; Συνήθως εμείς οι άνθρωποι, ζητάμε κάτι περισσότερο. Επιδιώκουμε ιδιαίτερη αναγνώριση. Ζητάμε να μαθευτεί ό,τι καλό μας αναγγέλλεται, στον περίγυρό μας. Ακόμα και πιο πέρα. Ψάχνουμε να βρούμε τη χαρμόσυνη είδηση στον τύπο και τις εφημερίδες του τόπου μας. Ακολουθούμε μια τακτική αυτοθαυμασμού και αυτοϊκανοποίησης. Παρ’ όλ’ αυτά όμως αναγνωρίζουμε ότι η υποταγή μας στο θέλημα του Θεού είναι τιμητική και ωφέλιμη υπόθεση.   
Η υποταγή μας στο θέλημα του Θεού, ως διδασκαλία της Παναγίας μας,  δίνει σε όλους μας μια ευλογημένη διάκριση. Εξαρτάται όμως κατά πόσο εμείς την αξιολογούμε σωστά.                             
   
                    
3. Οι έπαινοι
Τρίτη διδασκαλία:
Διδάσκει η Παναγία μας, πως αντιμετωπίζονται οι έπαινοι.
Μια ακόμα διδασκαλία της Παναγίας μας είναι αυτή που αναφέρεται στο πώς χειριζόμαστε τους επαίνους. Αυτή η διδασκαλία απαιτεί ιδιαιτέρως την προσοχή μας, διότι κεντρίζει και αξιολογεί και την αξιοπρέπειά μας. Διδάχτηκε από την Παναγία μας χωρίς ζωντανούς λόγους. Μόνο με το παράδειγμά της. Ας ακούσουμε προσεκτικά αυτήν τη διδασκαλία.
Το χαρμόσυνο μήνυμα που πήρε η Παρθένος Μαρία με τον Ευαγγελισμό, δεν το κράτησε κρυφό, ούτε βεβαίως το κοινολόγησε και παντού. Πρόσωπο εμπιστοσύνης της ήταν η εξαδέλφη της η Ελισάβετ. Κατοικούσε στα ορεινά της Ιουδαίας. Γρήγορα και «μετά σπουδής», ανεβαίνει η Θεοτόκος εκεί για να την συναντήσει. Εκείνη, με θεϊκή έμπνευση, αντιλαμβάνεται την εγκυμοσύνη της Παρθένου Μαρίας, εκ Πνεύματος Αγίου. Χαρούμενη τότε φωνάζει και διαγγέλλει. «Ευλογημένη συ εν γυναιξί και ευλογημένος ο καρπός της κοιλίας σου». Προσθέτει όμως και διερωτάται: «Πόθεν μοι τούτο ίνα έλθη η Μήτηρ του Κυρίου μου προς με;». Λουκά α΄42-43. Δεν περιορίζεται όμως μόνο σ’ αυτά η Ελισάβετ. Προχωράει και σε μεγάλους επαίνους προς την Παρθένο Μαρία. Ονομάζει την εξαδέλφη της, «Μακαρία», ευτυχισμένη και δοξασμένη δηλαδή. Αλήθεια!... Πόσο μεγάλοι ήταν ακόμα οι έπαινοι της Ελισάβετ όταν προχωράει και σε αποκαλυπτικές τοποθετήσεις. Ονομάζει την εξαδέλφη της. «Μητέρα του Κυρίου».
Η Παναγία μας μπροστά στους επαίνους της Ελισάβετ δεν απαντάει, όπως συνήθως οι άνθρωποι, με ανάλογες περιπτώσεις επαίνων. Δίνει παγκόσμιο δίδαγμα αντιμετώπισης των επαίνων. Στρέφεται, όχι προς την Ελισάβετ, αλλά προς το Θεό και Σωτήρα μας. Σε Κείνον απαντάει και απευθύνει το δικό της δοξολογικό έπαινο. Απαντάει δοξολογικά: «Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριον και ηγαλλίασε το πνεύμα μου επί τω Θεώ τω Σωτήρι μου, ότι επέβλεψεν επί την ταπείνωσιν της δούλης αυτού…, ότι εποίησέ μοι μεγαλεία ο δυνατός και άγιον το όνομα αυτού». Λουκά α΄46-49.
Το δίδαγμα από την απάντηση της Παναγίας στους επαίνους, είναι φανερό. Πολλές φορές ακούμε και ημείς επαίνους από συνανθρώπους μας. Τότε επιστρατεύουμε σε απάντηση και εμείς όλη την κοσμική μας ευγένεια. Ψάχνουμε μάλιστα να βρούμε ανάλογες ’παινετικές λέξεις. Να μην υστερήσουμε και χαρακτηριστούμε αγενείς. Πολλές φορές ακόμα υπερβάλλουμε σε ανταπόδοση επαίνων και για προσόντα που δεν υπάρχουν. Αρέσκονται οι σύγχρονοι άνθρωποι της εποχής μας να αλληλο-επαινούνται, ακόμα και όταν οι έπαινοι δεν προσφέρονται με ειλικρίνεια και εντιμότητα. Είναι τα λεγόμενα κατά συνθήκην ψεύδη. Ξεχνούμε ότι οι γνήσιοι έπαινοι προέρχονται από το Θεό, για αναγνώριση της όποιας ηθικής προσφοράς μας.
Η Παναγία, μας διδάσκει με το παράδειγμά της, πώς να δεχόμαστε και που να αποδίδουμε τους επαίνους. «Τας ευχάς μου τω Κυρίω αποδώσω», ψάλλει και ο Δαβίδ. Ψαλμός ριε΄5. Με δοξολογία του ονόματος του Θεού.                                                      


4. Η υπομονή
Τέταρτη διδασκαλία:
Διδάσκει η Παναγία μας την απέραντη υπομονή.
Δεν ήταν όλη η ζωή της Παναγίας μας ρόδινη και ευχάριστη. Είχε τις καλές και χαρούμενες μέρες της, είχε όμως και θλίψεις πολλές. Σε κάθε περίπτωση εκείνη επιδείκνυε μια πρωτόγνωρη στα ανθρώπινα, υπομονή και καρτερία. Δεν αντιμετώπιζε τις θλίψεις με μεγάλους συγκλονισμούς.
Καλές ήταν οι μέρες όταν έβλεπε τον μικρό Γιο της, τον Ιησού, να μεγαλώνει κοντά της σύμφωνα με όσα είχαν προβλεφτεί από τους θεοκίνητους άνδρες της θείας Αποκάλυψης. Γράφτηκε για τούτο το γεγονός: «Και Ιησούς προέκοπτε σοφία και ηλικία και χάριτι παρά Θεώ και ανθρώποις». Λουκά β΄52. Με όλα τα χαρίσματα μεγάλωνε κοντά στη Μάνα του ο Ιησούς. Αυτή η πρόοδος και η ανάπτυξη του Παιδιού, ήταν η χαρά της Μάνας.
Πολλές όμως ήταν και οι θλίψεις που δοκίμασε η Παναγία μας. Τις προσδιόρισε μάλιστα με σαφήνεια ένας άνθρωπος «δίκαιος και ευλαβής», ο Πρεσβύτης Θεοδόχος Συμεών, μέσα στο Ναό των Ιεροσολύμων. Αυτός ευλόγησε τον Ιωσήφ και τη Μαρία, «και είπε προς Μαριάμ την μητέρα αυτού· ιδού ούτος κείται εις πτώσιν και ανάστασιν πολλών εν τω Ισραήλ και εις σημείον αντιλεγόμενον. Και σου δε αυτής την ψυχήν διελεύσεται ρομφαία». Λουκά β΄34-35. Η προφητεία αυτή του γέροντος Συμεών καταγράφτηκε βαθιά στην καρδιά της Μάνας, της Παναγίας μας. Ήταν μια οξεία και δίστομη ρομφαία, που κατάτρωγε τα σωθικά της για χρόνια. Τόσο μάλιστα, που «διετήρει πάντα τα ρήματα ταύτα εν τη καρδία αυτής». Λουκά β΄51. Συγκλόνιζε την Παναγία μας ο λόγος περί ρομφαίας, του Θεοδόχου Συμεών. Δεν μίλησε ποτέ για τις θλίψεις της η Παναγία μας. Ακόμα και όταν είδε το Μονογενή της κρεμασμένο στο Σταυρό. Υπέμεινε με καρτερία όλες τις θλίψεις της, χωρίς κοπετούς και υπερβολές, κατά τα ανθρώπινα.
Την υποδειγματική διδασκαλία της Παναγίας μας περί υπομονής, την αντιλαμβανόμαστε και εμείς. Ρωτάμε όμως τον εαυτό μας: Μιμούμαστε την υπομονή της Παναγίας; Πολλές φορές την ώρα των θλίψεών μας αναστατωνόμαστε. Γινόμαστε εκτός εαυτών. Φορτώνουμε ευθύνες σε όποιον βρεθεί μπροστά μας. Καταντάμε σαν δαιμονισμένοι. Το χειρότερο δε είναι ότι ζητάμε ευθύνες και από το Θεό. Συμπεριφερόμαστε ως ασεβείς αν και λεγόμαστε πιστοί. Λέμε στο Θεό μας: «Απόστα απ’ εμού, οδούς σου ειδέναι ου βούλομαι». Ιώβ κα΄14. Ξεχνάμε το λόγο του Θεού που μας συμβουλεύει, ότι: «Η θλίψις υπομονήν κατεργάζεται, η δε υπομονή δοκιμήν, η δε δοκιμή ελπίδα, η δε ελπίς ου καταισχύνει». Ρωμαίους ε΄3-5.
Διδάσκει η Παναγία μας να έχουμε υπομονή και καρτερία στις θλίψεις μας. Να διακηρύσσουμε πάντα ότι «Δι’ υπομονής τρέχωμεν τον προκείμενον ημίν αγώνα». Εβραίους ιβ΄1.       
           
                                                                                                                                                 
5. Η Επιδεικτικότητα
Πέμπτη διδασκαλία:
Διδάσκει η Παναγία μας την αποφυγή της επιδεικτικότητας.
Η επιδεικτικότητα είναι μια τάση που προέρχεται από τη συμπεριφορά κάποιων ατόμων για επίδειξη ικανοτήτων, προσόντων και κατακτήσεων, υπαρκτών ή ανύπαρκτων. Στοχεύει στη δημιουργία εντυπώσεων από ενέργειες προσωπικές ή από όμοιες κάποιων οικείων ή φίλων. Η επιδεικτικότητα είναι μια καθαρά ανθρώπινη ενέργεια και νόσος, που γίνεται ή θεληματικά και με βάση κάποιας πρόθεσης, ή αθέλητα χωρίς πρόθεση εγωιστικής επίδειξης.
Η Παναγία μας γνώριζε τη θεϊκή ιδιότητα και δύναμη του Κυρίου Ιησού Χριστού, του Παιδιού της. Βρέθηκαν κάποτε μαζί καλεσμένοι σε ένα γάμο, στην πολίχνη της Κανά. Κοσμικό γεγονός. Εκεί και οι Μαθητές του Κυρίου. Η Μάνα διαπιστώνει την έλλειψη κρασιού για το γλέντι. Αμέσως παίρνει μια εντυπωσιακή πρωτοβουλία. Αγνή όμως και άδολη, χωρίς υστεροβουλία. Σαν να θέλει η Παναγία μας, ως Μάνα του Ιησού, να δοθεί θαυματουργική λύση στο πρόβλημα της έλλειψης κρασιού. Γέρνει προς τον Κύριο και του λέγει μυστικά: «Οίνον ουκ έχουσι». Κρασί δεν έχουν. Όπως θα λέγαμε σήμερα, κάμε κάτι εσύ Παιδί μου, με τη θεϊκή δύναμή σου, για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Ήταν μια αθέλητη επιδεικτικότητα εκ μέρους της Παναγίας. Ο καρδιογνώστης Κύριος ως Θεός, δεν αφήνει να νομισθεί ότι η παρέμβαση της Μητέρας του στόχευε στην επιδεικτικότητα. Αμέσως τα πράγματα παίρνουν τη σωστή τους διάσταση. Αυστηρά και κοφτά απαντάει στη Μάνα του, ως Θεός. «Τι εμοί και σοι, γύναι; ούπω ήκει η ώρα μου». Ιωάννου β΄4. Άλλο, λέγει, είμαι εγώ ως Μεσσίας και άλλο εσύ που με γέννησες ως άνθρωπο. Η θεϊκή μου παρέμβαση είναι δική μου υπόθεση, που εκδηλώνεται στην ώρα της.
Ο Κύριος με την αυστηρή απάντηση στην Παναγία μας, δεν επιπλήττει την Μάνα του. Την επιδεικτικότητα καταδικάζει, με αφορμή την παρέμβαση της Παναγίας μας. Μετά την καταδίκη της επιδεικτικότητας όμως, έρχεται και η ώρα της θείας θαυματουργίας. «εγεύσατο ο αρχιτρίκλινος το ύδωρ οίνον γεγενημένον». Ιωάννου β΄9.
Έτσι με την παρέμβασή της η Παναγία μας, έδωσε την ευκαιρία στο Γιο της και Μεσσία Ιησού, να καταδικαστεί η επιδεικτικότητα. Είναι μια νοσηρή ψυχοπαθολογική τάση αυτή, με την οποία πολλοί άνθρωποι επιδιώκουν να επιδεικνύονται. Θέλουν να δείχνουν ικανότητες και προσόντα που δεν τους ανήκουν. Να μιλάνε για κατακτήσεις, ακόμα και ψεύτικες, δικές τους ή των παιδιών και των οικείων τους. Το χρέος των Χριστιανών είναι καθαρό. Αφήνουν στα χέρια του Θεού την οποιαδήποτε πρωτοβουλία για ενέργειες που είναι ωφέλιμες και χρήσιμες για όλους μας. Εκδηλώνονται στην ώρα τους.
Η Παναγία, μας διδάσκει. Μακριά η επιδεικτικότητα. Είναι ψυχοπαθολογική νοσηρότητα.           

6. Η Διάκριση
Έκτη διδασκαλία:
Διδάσκει η Παναγία μας την ευλογημένη διάκριση.
«Έκαστος εφ΄ ω ετάχθη». Ο καθένας στη θέση του, αποφάνθηκε απ’ τα παλιά η Ελληνική Πλατωνική φιλοσοφία. Όχι όλοι για όλα, αλλά ο καθένας για κείνο που μπορεί και είναι προορισμένος, κρατώντας απόσταση από έργα αλλότρια και ξένα. Έτσι αποφάνθηκε διαχρονικά και ο θυμόσοφος λαός μας. Αυτήν την τοποθέτηση την εκφράζουμε με μια λέξη: Διάκριση!...
Η Παναγία μας, αυτήν την αρχή τηρούσε απαρέγκλιτα σε όλη τη ζωή της. Ήταν η Μάνα που έγινε το μέσον για την ανθρώπινη παρουσία στον κόσμο του Υιού και Λόγου του Θεού, του Ιησού Χριστού. Του δευτέρου προσώπου της Αγίας Τριάδος. Ήρθε στον κόσμο, για να επιτελέσει το έργο της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους. Βρισκόταν όμως η Παναγία πάντοτε μαζί του σε όλες τις εκδηλώσεις του, με την φροντίδα και τη λαχτάρα της Μάνας. Στην Κανά είδαμε ότι την ώρα του γάμου, κατάλαβε ότι η θέση της στο εξής κοντά στο έργο του Παιδιού της για τη σωτηρία του κόσμου, δεν έπρεπε να είναι παρεμβατική. Παρακολουθούσε οπωσδήποτε τις κινήσεις του Ιησού, αλλά με διάκριση και από μακριά. Οι Μαθητές γνώριζαν πολύ περισσότερα για το έργο του Κυρίου, σύμφωνα με τις διδαχές του. Εκείνη δεν επέμβαινε ανάμεσά τους. 
Ως Μάνα έμεινε σε απόσταση, όχι μόνο από ενέργεια ή εντολή του Κυρίου που είχε προσωπικό έργο να επιτελέσει, αλλά και από δική της διακριτική επιθυμία. Άλλωστε ζούσε με τις φίλες της, τις μαθήτριες του Κυρίου. Εκείνες, μαζί με την Παναγία μας, κινούνταν σε διακριτική απόσταση. Αυτό γινόταν και εκ μέρους όλων των γνωστών και συγγενών του Κυρίου. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς το βεβαιώνει με έμφαση. «Ειστήκεισαν δε πάντες οι γνωστοί αυτού από μακρόθεν, και γυναίκες αι συνακολουθήσασαι αυτώ από της Γαλιλαίας, ορώσαι ταύτα». Λουκά κγ΄49. Οπωσδήποτε μεταξύ αυτών όλων και η Μητέρα του Κυρίου, η Παναγία μας, στεκόταν διακριτικά μακριά του.
Ήθελε να μας διδάξει η Παναγία μας, ότι πρέπει να γνωρίζουμε τη δική μας αποστολή και τοποθέτηση απέναντι στο έργο των συγγενών μας. Ακολουθούμε πολλές φορές όμως όλοι μας διαφορετικό δρόμο. Ξεχνάμε το απόφθεγμα των σοφών μας και τη διακριτικότητα της Παναγίας μας. «Έκαστος εφ΄ ω ετάχθη»!... Η συμπεριφορά μας τότε γίνεται απαράδεκτη. Θέλουμε να έχουμε το λόγο μας μπροστά. Από την έλλειψη διακριτικότητας πολλά κακά μπορούν να μας συμβούν. Πολλές διαμάχες βασανίζουν εμάς και τους δικούς μας από αλόγιστες παρεμβάσεις, ο ένας στον άλλο.
Η Παναγία μας σε όλη τη ζωή της έδινε τη διδασκαλία και συμβουλή της. Ήταν, ένας περιορισμός διακριτικά στο δικό μας έργο και την αποστολή μας. Όχι ανάμειξη σε αλλότρια έργα και αποστολές.                                             


7. Ο πόνος
Έβδομη διδασκαλία:
Την αντιμετώπιση του πόνου διδάσκει η Παναγία μας.
Γράφτηκε ποιητικά για τον πόνο και είναι αλήθεια:
«Ο πόνος μου δάσκαλος να γίνει. Αυτός να με θεριέψει.
Στα δύσκολα να με ξυπνάει κι ούτε στα εύκολα να με αφήνει».
Τον πόνο έζησε στην πράξη και σε όλη την έκτασή του η Παναγία μας. Βλέπουμε την εικόνα της μπροστά στο Σταυρό εκεί στο Γολγοθά, σε κατάσταση σιωπής, αλλά και απόλυτου πόνου. Συνοδευόταν από γυναίκες φίλες και συγγενείς μαζί με τον αγαπημένο Μαθητή, τον Ευαγγελιστή Ιωάννη. Ανθρώπινα, βλέπουμε τη Μάνα δίπλα στον μοναχογιό που αργοπεθαίνει κρεμασμένος στο Σταυρό, ανάμεσα σε κακούργους. «Ειστήκεισαν δε παρά τω Σταυρώ του Ιησού η Μήτηρ αυτού και η αδελφή της μητρός αυτού, Μαρία η του Κλωπά και Μαρία η Μαγδαληνή». Ιωάννου ιθ΄25.
Εκεί, μ’ αυτήν την παράσταση η Παναγία μας, χωρίς κοπετούς και υπερβολικούς θρήνους, ξεσπάει σε ένα βουβό και αξιοπρεπές μητρικό κλάμα. Φέρνει στο νου της τα περασμένα. Κλαίει σαν Μάνα και διδάσκει την ορθή αντιμετώπιση του πόνου. Φέρνει στη μνήμη της την πολυτάραχη διαδρομή του Ιησού σε έναν κόσμο που παθόδερνε μεταξύ ανομίας και συμφερόντων.
Σκέπτεται ανθρώπινα η Μάνα και ξεσπάει με ευλαβικό πόνο: 
«Όλα αυτά τα σκέπτομαι και θλίβομαι και κλαίω,
γιατί σε είδα στο Σταυρό μέσα σε δυο κακούργους!
Γλυκιά μου άνοιξη καλή, γλυκό μου παλικάρι
πως χάθηκε η ομορφιά, πως έφυγεν η νιότη
και βρίσκεσαι δυο βήματα έξω από τον τάφο;
Θρηνώ με πίκρα δυνατή μέσα στα σωθικά μου
με πληγωμένη την καρδιά στενάζω με οδύνη
κτυπώ το στήθος δυνατά, ξεπλέκω τα μαλλιά μου
και βασανίζομαι πολύ για συμφορά μεγάλη.
Αλίμονο σε μένανε, ω! θεϊκό παιδί μου
αλίμονο σε μένανε, ω! φως όλου του κόσμου!
Χάνεσαι απ’ τα μάτια μου θείας γενιάς, παιδί!
Αισθάνομαι τις στρατιές όλων των Αρχαγγέλων
να τρέμουνε από ψηλά και δόξα! να φωνάζουν
για όσα έργα βλέπουνε που δε χωράει ο νους!
Πως θα βαστάξω τώρα εγώ αυτή τη συμφορά
να μείνω ολομόναχη κι’ ορφάνια να γνωρίσω;».
Με τη διδακτική αντιμετώπιση του πόνου από την Παναγία μας, προβληματιζόμαστε και εμείς για ανάλογες συμπεριφορές. Με την εκδήλωση του πόνου δεν χάνονται όλα. Πολλές φορές ο πόνος, μας διδάσκει. Ιδιαιτέρως όταν ταυτίζεται με τον τρόπο που τον αντιμετώπιζε η Παναγία μας. Δικό μας το χρέος να θεωρούμε τον πόνο μας δάσκαλο. Μας θεριεύει, μας ξυπνάει, μας ευεργετεί. Ο πόνος υποδεικνύει το πρόβλημα, ο πιστός Γιατρός το θεραπεύει με επιτυχία. Εμείς απολαμβάνουμε την ευεργεσία του.                                   


8. Η ελπίδα
Ογδόη διδασκαλία:
Διδάσκει η Παναγία μας την ελπίδα στις δυσκολίες.
Την ελπίδα της Αναστάσεως εξαγγέλλει και διακηρύσσει η Παναγία μας, όταν το σκοτάδι με την Σταύρωση του Κυρίου στο Γολγοθά, κάλυπτε την οικουμένη. Βεβαιώθηκε τούτο: «Από δε έκτης ώρας σκότος εγένετο επί πάσαν την γην έως ώρας ενάτης». Ματθαίου κζ΄45. Αυτήν την διδασκαλία της ελπίδας της Αναστάσεως, μας παραδίδει η Παναγία μας με αγάπη. Εκείνη στη συνέχεια, μένει μακριά από τη διαδικασία της ταφής του Κυρίου. Πιστή στις εξαγγελίες των Προφητών και τα διδάγματα του Νόμου της θείας Αποκάλυψης, ανάμικτες με τα αισθήματα εκ της μητρικής προσδοκίας, αναμένει σιωπηλά και ελπίζει. Η Ανάσταση ως προσδοκία των λαών όλου του κόσμου συνείχε την ύπαρξή της. Ο ιερός Υμνογράφος της Εκκλησίας μας, περιγράφει με σαφήνεια το αναμενόμενο γεγονός για λογαριασμό της Παναγίας μας. Απευθύνεται στον Κύριο και Θεό της, με την ελπίδα της Αναστάσεως. Υμνογραφείται φανταχτερά: «Ου φέρω καθοράν σε αδίκως σταυρούμενον· σπεύσον ουν ανάστηθι, όπως ίδω καγώ σου την εκ νεκρών τριήμερον εξανάστασιν». Απόστιχα των Παθών. Ο λόγος τούτος της Παναγίας, την ελπίδα εξαγγέλλει.
Με καρτερικότητα η Παναγία μας περίμενε την Ανάσταση του Χριστού. Χωρίς κομπασμούς και κοπετούς, σιωπηλά ζει εσωτερικά τη «Ρομφαία» που προφήτεψε ο Συμεών. Ζωντανά περιγράφει, σύγχρονος ποιητής, την προσδοκία και την ελπίδα της Αναστάσεως, ως διδασκαλία της Παναγίας μας.
Βάζει στο σκεπτικό της Παναγίας την «Ελπίδα ζώσαν δι΄ Αναστάσεως Ιησού Χριστού εκ νεκρών». Α΄ Πέτρου α΄3. Ψάλλει για λογαριασμό της:
«Κι εγώ μέσα στη λύπη μου και μέσ’ τα βάσανά μου
δεν το αντέχω να θωρώ τον άδικο σταυρό σου.
Γροικάω τη Ανάσταση, τη λύτρωση προσμένω.
Σαν άνθρωπος στον κόσμο αυτό τη Χάρη περιμένω,
αυτή που επαγγέλθηκαν Προφήτες παλαιοί
                         που κίνησε τη γλώσσα τους Θεού η προσταγή.        
Γιατί Θεός θ’ αναστηθεί απ’ τον καινούριο τάφο!
Δε θα ’ναι γιος μου ανθρώπινος με χωματένιο σώμα
θα ’ναι Θεός αιώνιος, μ’ αγάπη και συμπόνια!».
Αυτήν την ελπίδα στην Ανάσταση του Χριστού, μας διδάσκει η Παναγία μας. Ελπίδα όμως μας διδάσκει και μας εμπνέει και για τη δική μας ανάσταση. Αυτήν που επαγγέλθηκε και μας υποσχέθηκε, όχι κάποιος Προφήτης, αλλά ο ίδιος ο Χριστός, ότι θα ικανοποιήσει κάθε πιστό και συνεπή αγωνιστή. «Εγώ αναστήσω αυτόν εν τη εσχάτη ημέρα». Ιωάννου στ΄54.
Με τη διδακτική ελπίδα της η Παναγία μας, δίνει νόημα στη ζωή μας. Μας θυμίζει για άλλη μια φορά την υπόσχεση που δίνουμε σε ώρα λατρείας με το Σύμβολο της Πίστεώς μας. «Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών».      

9. Η χαρά
Ενάτη διδασκαλία:
Το αίσθημα και την αρετή της χαράς διδάσκει η Παναγία μας.
Τη χαρά της Αναστάσεως ζούσε μέσα της η Παναγία μας, παρά τον ορυμαγδό της παραπληροφόρησης των αρχόντων. Όταν πάντες οι νουνεχείς, οι μυαλωμένοι, «δια τον φόβον των Ιουδαίων», είχαν κρυφτεί στα «υπερώα», εκείνη παρακολουθούσε τα γενόμενα και ενδόμυχα ζούσε τη δική της χαρά. Τη χαρά της Αναστάσεως. Όχι βεβαίως από ειδική πληροφόρηση, αλλά από πίστη στις προρρήσεις των Προφητών και από μητρική διαίσθηση. Ήταν βέβαια η ίδια πληροφόρηση που είχε και ο υγιής και νομοταγής λαός των Ιουδαίων, κόντρα στον όχλο των αρχόντων και των σταυρωτών.
Μέσα της η Παναγία μας πρόβλεπε με βεβαιότητα την Ανάσταση. Ποιητικά εκφράστηκαν τα αισθήματά της, με σύγχρονη στιχουργία. 
«Κάτι ακούω να ’ρχεται, κάτι βλέπω να ’ράζει,
μια προσδοκιά ουρανόφερτη και μια ζωή καινούρια
φέρνει χαρούμενη ζωή,  Α ν ά σ τ α σ η  τη λένε!
Για να σκορπίσει τη χαρά, αγάπη να διδάξει,
σ’ όλη την πλάση Θέωση, με κρίση να μοιράσει!»
Αυτήν την δική της χαρά διδάσκει και σε μας η Παναγία μας. Τη χαρά της προσμονής και της αποδοχής της Αναστάσεως, που προέρχεται από την πίστη και μόνον. Δεν χρειάστηκε η Παναγία την έρευνα του κενού Τάφου, ούτε το μήνυμα κάποιου Αγγέλου. Δεν επεδίωξε να ακούσει ότι: «Ηγέρθη, ουκ έστιν ώδε· ίδε ο τόπος όπου έθηκαν αυτόν». Μάρκου ιστ΄6. Είχε θεμελιωμένη τη χαρά της στην πίστη και όχι στην εμπειρία. Γνώριζε καθαρά ότι: «Μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες». Ιωάννου κ΄29.
Μοναδικό δίδαγμα χαράς δίδαξε η Παναγία μας με τον τρόπο της αντιμετώπισης κορυφαίου γεγονότος της ζωής της. Εκείνη έδωσε στον κόσμο μας το μήνυμα της χαράς. Χωρίς να τρέξει, χωρίς να μιλήσει, χωρίς να συγκλονιστεί. Μας έμαθε να χαιρόμαστε την Ανάσταση του Κυρίου διαρκώς. Πέραν αυτών η Παναγία μας στέκεται ακοίμητος φρουρός τήρησης του πνεύματος της χαράς. Στην Ορθοδοξία μας η διδασκαλία της χαράς από την Παναγία μας αποτελεί συγκλονιστικό σύνθημα και μάθημα.
Θα λέγαμε λοιπόν:
Χαρείτε Χριστιανοί την Ανάσταση και την αλήθεια.
Χαρείτε Χριστιανοί για τη θεότητα του Χριστού.
Χαρείτε Χριστιανοί για την ελπίδα ζωής που έχετε μπροστά σας.
Χαρείτε Χριστιανοί για τη χαρά που δόθηκε στον κόσμο.
Χαρείτε Χριστιανοί γιατί ο Θεός έδειξε τη σωστική αγάπη του.
Χαρείτε Χριστιανοί την ενότητα που χάρισε η Ανάσταση του Χριστού.
Η Ανάσταση του Χριστού δίνει ζωή, νόημα και χαρά.
Το «Χαίρετε» ήταν η πρώτη λέξη του Κυρίου στις Μυροφόρες και τον κόσμο.
Είναι η  λέξη που τα λέει όλα!...
«Αγαλλιάσθε, δίκαιοι εν Κυρίω». Ψαλμός λβ΄1.     
                                                                         
10. Η νέα εποχή
Δεκάτη διδασκαλία:
Διδάσκει η Παναγία μας πίστη και αφοσίωση στην Καινή Διαθήκη.
Η Παναγία μας έζησε την εποχή της. Ακολούθησε τα προστάγματα των θεοκίνητων προσωπικοτήτων του καιρού της. Τα πρώτα χρόνια της τα έζησε υπάκουη και πειθαρχημένη στο Νόμο και τις διδαχές της Παλαιάς Διαθήκης. Ήταν ο Νόμος του Θεού. Τέλεσε όλα όσα εκείνος όριζε και αποκάλυπτε για τον άνθρωπο. Παρακολούθησε βήμα – βήμα την αποκαλυπτική διαδρομή και διδασκαλία του Υιού και Θεού της. Βίωνε πρακτικά τις προοπτικές που έδινε ο λόγος του Ιησού. Έτσι αντιμετώπισε την τρίχρονη διαδρομή μιας Χριστολογικής πορείας και απόκτησε τα εφόδια της περαιτέρω διαβίωσής της. Στεριωμένη στα αποκαλυπτικά της νέας υπερκόσμιας διδασκαλίας, βίωνε προσωπικά μια νέα εποχή. Ζούσε την Καινή Διαθήκη με όλο το υπερβατικό μεγαλείο της. Δεν επηρεάστηκε όμως από τα νοσηρά καμώματα ενός αρρωστημένου καθεστώτος. Του κατεστημένου των συμφεροντολόγων και εκμεταλλευτών του Νόμου των Πατριαρχών, των Προφητών και των Δικαίων της Παλαιάς Διαθήκης. Των ηγετών δηλαδή του όχλου. Των Γραμματέων και Φαρισαίων.
Με αυτόν τον οπλισμό η Παναγία μας έζησε την αυγή της Καινής Διαθήκης. Την αποδέχτηκε με αναστάσιμη χαρά. Την βίωσε με σεμνοπρεπή σιωπή. Την δίδαξε με ψυχική καλλιέπεια και διδακτική ωριμότητα. Μόνο για κείνους που οχλαγώγησαν άφησε το λόγο στον ανώνυμο παρατηρητή. Να τους δικάσει δηλαδή, με την ήρεμη σκέψη της ιστορίας.       
«Που θα κρυφτούν οι ένοχοι, όταν στην ιστορία
καταγραφούνε τα σωστά με ήρεμη τη σκέψη
κι’ αποδοθούν τα πρέποντα ’πως γίνεται στον κόσμο!
Δεν θα μπορέσει για πολύ το άδικο να ζήσει
και προσδοκώ μια ξαστεριά, μια λαμπροφόρα μέρα
να εμφανιστεί μέσ’ τη ζωή τα σκότη ν’ αφανίσει!
Τότε η νέα μας ζωή, Κτίση θα λέγεται Καινή».
Σύντομος ήταν ο χρόνος μέχρι την Ανάληψη του Κυρίου. Η Παναγία μας βρισκόταν κοντά στους Μαθητές του Παιδιού της. Τα πρώτα βήματα της νέας εποχής στερεώνονταν με τις εμφανίσεις του Αναστάντος Χριστού. Παρακολουθούσε τις συνεχείς εμφανίσεις του μπροστά σε όλους τους πολυπληθείς αδελφούς. Άκουε τα Αναστάσιμα μηνύματα της Καινής Διαθήκης μαζί με τις υποθήκες του και παρακολούθησε την Ανάληψή του.
Ιδού πως έγινε:
«Εν τω ευλογείν αυτόν αυτούς διέστη απ’ αυτών και ανεφέρετο εις τον ουρανόν». Λουκά κδ΄51. Έζησε στη συνέχεια η Παναγία μας, το μεγαλείο της Πεντηκοστής. Μας δίδαξε την προσήλωσή μας στην Καινή Διαθήκη, τη νέα κτίση. Έτσι έκλεισε ο κύκλος των διδασκαλιών της Παναγίας.
Με τη Μετάστασή της αργότερα, ένα ήταν το αίτημά της από τον Κύριο Ιησού Χριστό που κατέβηκε και την παρέλαβε ο ίδιος για τον ουρανό.
Ζήτησε:
Να μείνει ψυχικά και πνευματικά στον κόσμο για να συμπαρίσταται στους πιστούς και αγωνιζόμενους συνανθρώπους της.
Της παραχωρήθηκε αυτό το δικαίωμα.
Έτσι αναφωνούμε: «Τον κόσμον ου κατέλιπες, Θεοτόκε!!...».   
Απολογιστικά
Διδασκαλίες πολλές γνώρισε και άκουσε ο κόσμος ανά τους αιώνες. Διδασκαλίες από σοφούς με βαρύγδουπες περγαμηνές, αλλά και από απλοϊκούς ανθρώπους, εκφραστές της λαϊκής σοφίας. Διδασκαλίες με θέσεις θετικές και με απόψεις αρνητικές. Πολλές από αυτές στόχευαν στην αναζήτηση και παρουσίαση των μυστηρίων του κόσμου. Θεσμοθετήθηκαν μάλιστα και ειδικοί οργανισμοί αναγνώρισης αποκτημάτων σοφίας. Ακαδημίες, λογοτεχνικές συντεχνίες, Νοβέλ (Nobel) βραβείων και άλλα. Όλες όμως οι ανθρώπινες διδασκαλίες περιορίζονταν σε μια τελετική παρουσίαση. Σπάνιες έως ανύπαρκτες οι συνοδευτικές πρακτικές της ανθρώπινης σοφίας.
Η περίπτωση των διδασκαλιών της Παναγίας μας, είναι μοναδικές. Δεν διδάχτηκαν μετά λόγου σοφίας, ούτε καταγράφτηκαν σε κείμενα ακαδημαϊκά ή λογοτεχνικά. Δεν απευθύνθηκαν μόνο σε περιορισμένο ακροατήριο, έτοιμο να αποδεχθεί ή να απορρίψει. Απευθύνθηκαν στο σύνολο των ανθρώπων όλων των εποχών και όλων των αιώνων. Αναζήτησαν τους λαούς όλου του κόσμου με δυνατότητα να τις αποδεχθούν. Περιλάμβαναν μια δύναμη αποδοχής πρωτόγνωρη και νεόφαντη. Συνοδεύονταν με την δύναμη και ισχύ μιας Μητέρας που γνωρίζει να υλοποιεί την ευμένεια ενός Δεσπότη. Οι διδασκαλίες της Παναγίας μας, περιλάμβαναν ακόμα και ένα μυστικό. Προέρχονταν από την πρακτική που δίνει το βίωμα και το παράδειγμα ζωής της διδάσκουσας Παναγίας. Ό,τι και όσα δίδαξε τον κόσμο η Παναγία μας, ήταν πορίσματα και εμπειρίες της καρδιάς της. Ο λόγος της δεν ήταν άλλο, παρά μόνο το προσωπικό της παράδειγμα για τη σωτηριώδη πορεία του κόσμου.
Για του λόγου δε το αληθές, ως προς τη διδασκαλία της Παναγίας, μπορούμε απολογιστικά να συμπεράνουμε.

Η Παναγία μας:
Δίδαξε την αρετή της σιωπής με απόλυτη σιωπή σε όλη τη ζωή της.
Υπέδειξε την απόλυτη υποταγή της στο θέλημα του Θεού.
Έδωσε εμφανές υπόδειγμα αντιμετώπισης των ανθρώπινων επαίνων.
Καλλιέργησε μιαν απόλυτη υπομονή μπροστά στα βάσανα της ζωής.
Καταδίκασε την επιδεικτικότητα, ως νοσηρό παθολογικό σύμπτωμα.
Θεώρησε τη διάκριση ως μέγιστη κατάκτηση του ανθρωπισμού.
Ανέδειξε τον πόνο στη δημιουργική και παραγωγική αποστολή του.
Τοποθέτησε την ελπίδα στη θέση κάθε προβληματικής εξέλιξης.
Αξιολόγησε τη χαρά ως στοιχείο απαραίτητο των αγωνιστών της ζωής.
Η εποχή της Καινής Διαθήκης με αιώνια διάρκεια, βιώθηκε σταθερά.
Για τούτο και η Παναγία μας, «Τον κόσμον ου κατέλιπε!!...».
Παρακολουθώντας τη διδακτική πορεία και παρουσία στον κόσμο της Παναγίας μας, μπορούμε να ανακαλύψουμε και άλλες διδασκαλίες της. Περιοριστήκαμε όμως στις κυριότερες, τις οποίες επιλέξαμε και ερανιστήκαμε από την ιδιωτική και δημόσια ζωή της. Καταγράφηκαν όλες οι διδαχές της Παναγίας μας διακριτικά και με σαφήνεια, βγαλμένες από τα ιερά κείμενα της Αγίας Γραφής, σε μορφή ενοτήτων διδαχών.
Χρέος μας να ακούσουμε καλά τις διδασκαλίες της Παναγίας μας και να ψάλουμε με χαρά. «Δεύτε ανυμνήσωμεν λαοί την Παναγίαν Παρθένον αγνήν» Δοξαστικό Εσπερινού Κοιμήσεως.                                       


Κάλεσμα
Με ευλάβεια τώρα και πάλιν, αγαπητοί προσκυνητές, πλησιάσετε τον Ιερό Ναό να παρακολουθήσετε την Ιερά Παράκληση στην Υπεραγία Θεοτόκο. Να υμνήσουμε όλοι μαζί το όνομά της, να καταθέσουμε στη Χάρη της τα προβλήματά μας και να πάρουμε την ευχή της. Ώρα ένδεκα αρχίζει η Παράκληση.

Ιερά Πόλις Μεσολογγίου 3η Ιουνίου 2012
Εορτή της Πεντηκοστής

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΠ. ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ